ماده ۵۰ شرایط عمومی پیمان

پرسش)

در پاسخ به نامه شماره ۳۵۷۷ مورخ ۸۵/۰۵/۰۷ سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و دفتر آموزش و توسعه منابع انسانی، اطلاعات مربوط به یک پروژه که مشمول جریمه ماده ۵۰ شرایط عمومی پیمان شده است به شرح ذیل ارسال می‌گردد. نحوه رسیدگی به میزان جریمه (جریمه ناشی از تاخیرات غیر مجاز) چگونه است؟ آیا در این خصوص نرم افزار ویژه ای وجود دارد؟

مبلغ پیمان:۲۵۷۵۰۴۰۰۰ ریال                                                            

مدت اولیه پیمان :۶۰ روز

مدت پیمان مجاز به روز: ۶۰ روز +۱۸۲ روز                                         

تاخیرهای غیر مجاز به روز:۱۴۲ روز

مبلغ کارکرد وضعیت قطعی: ۲۵۹۵۳۴۳۷۴ ریال                                 

مبلغ کارکرد تا آخرین روز مجاز:۲۱۹۹۶۵۰۷۷

پاسخ)

در قراردادهای تابع ضوابط طرح‌های عمرانی که براساس شرایط عمومی پیمان جدید منعقد شده‌اند محاسبه خسارت تاخیر در انجام کار براساس بند ب ماده ۵۰ شرایط عمومی پیمان انجام می‌گیرد. به عنوان مثال در قراردادی با مشخصات زیر که واجد شرایط یاد شده بوده و در اسناد و مدارک پیمان پیش بینی برای خسارت تاخیر بیش از ارقام درج شده در ماده ۵۰ نشده باشد خسارت تاخیر به ترتیبی که در زیر می‌آید قایل محاسبه است:

مبلغ اولیه پیمان ۲۰۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال                               

مدت اولیه پیمان: ۵۰ روز         مدت تاخیر مجاز: ۳۰ روز

مدت پیمان به روز: ۸۰=۵۰+۳۰              مدت تاخیر: ۲۵ روز

مبلغ صورت وضعیت قطعی: ۲۲۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال

مبلغ کارکرد تا آخرین روز مدت پیمان: ۱۸۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال

مبلغ باقی مانده کار که در اجرای آن تاخیر شده: ۴۰/۰۰۰/۰۰۰=۱۸۰/۰۰۰/۰۰۰-۲۲۰/۰۰۰/۰۰۰

یک دهم مدت پیمان: ۸۰ روز

یک چهارم مدت پیمان: ۲۰ روز

= مبلغ خسارت

ریال ۶۴۰/۰۰۰=۴۰/۰۰۰×۱۲+۲۰/۰۰۰×۸=مبلغ خسارت تاخیر

پرسش)

با سلام آیا می‌توان در قرارداد مقدار جریمه بابت تاخیر غیر مجاز از پیمانکار را بیش از شرایط عمومی پیمان کسر نمود؟

پاسخ)

با سلام، بازگشت به نامه شماره ۱۳۰/۷۲۹۴۹۲ مورخ ۱۳۸۷/۰۳/۰۸ به آگاهی می‌رساند در قراردادهایی که براساس شرایط عمومی پیمان (جدید) منعقد شده‌اند اصولا با توجه به بند ۵ قسمت ب ماده ۵۰ شرایط عمومی پیمان، خسارات تاخیر برای پیمان های فسخ شده یا خاتمه یافته قابل محاسبه یا دریافت می‌باشد. به این ترتیب چنانچه در خسارت تاخیر پیش بینی شده (طبق بند ۶ ماده مزبور) در اسناد و مدارک پیمان راهکار لازم برای نحوه محاسبه خسارت در شرایط اعمال ماده ۴۶ یا ماده ۴۸، پیش بینی شده باشد علی‌الاصول محاسبه خسارت و دریافت آن در شرایط مزبور امکان پذیر خواهد بود.

پرسش)

سلام علیکم احتراما با عنایت بخشنامه موضوع فوق الذکر خواهشمند است در مورد ارائه پاسخ به پرسش‌های زیر دستور اقدام لازم صادر فرمایید.

نحوه محاسبه تمدید مدت پیمان به ازای تاخیر در پرداخت پیش پرداخت در حالتی که هر کدام از اقساط در چند مرحله پرداخت شده باشد به چه صورت است؟ (لطفا وقف بند ۲ بخشنامه مذکور روشنگری فرمایید)

آیا بخشنامه مذکور شامل محاسبه تمدید مدت پیمان بر اثر تاخیر کارفرما در پرداخت صورت وضعیت‌های تعدیل موقت و قطعی نیز می‌باشد؟

پاسخ)

با سلام بازگشت به نامه شماره ۲۴۰/۶/۴/۱۸۲۷۷/س مورخ ۱۳۸۴/۰۸/۳۰به آگاهی می‌رساند:

چنانچه هر یک از اقساط پیش پرداخت به جای یک مرحله در چند مرحله پرداخت شود و این پرداخت‌های مواجه با تاخیر شده باشد (مدت تاخیر در پرداخت پیش پرداخت عبارتست از فاصله زمانی بین تاریخ واقعی پرداخت ده روز پیش از تسلیم ضمانتنامه از سوی پیمانکار به کارفرما) در حالت‌های مذکور مدت عبارتست از مجموع تمدیدهایی که برای هر مورد تاخیر در پرداخت پیش پرداخت از فرمول مندرج در بند ۱-۲ یا ۲-۲(نحوه محاسبه تمدید مدت به دلیل تاخیر در پیش پرداخت‌ها) بخشنامه شماره ۱۱۰۸۲/۵۴/۵۰۹۰-۱ مورخ ۱۳۶۰/۰۹/۰۲به همراه بخشنامه شماره ۵۱۸۸/۵۴/۱۳۰۰-۱ مورخ ۱۳۶۱/۰۴/۰۸فقط برای محاسبه تاخیر در پرداخت صورت وضعیت‌های کارکرد موقت و پیش پرداخت‌ها قابل عمل می‌باشد و برای تاخیر در پرداخت تعدیل بخشنامه‌ای تدوین نشده است و موضوع مشمول بند الف-۹ ماده ۳۰ شرایط عمومی پیمان جدید (اگه ضمیمه قرارداد باشد) می‌گردد صورت وضعیت قطعی مشمول محاسبه تاخیرات مشمول محاسبه تاخیرات مشمول محاسبه تاخیرات ناشی از تاخیر در پرداخت صورت وضعیت‌ها نمی‌گردد.

پرسش)

احتراما به پیوست فتوکپی نامه شماره ۷۷-۱۵۸مورخ ۷۷/۰۲/۲۱ شرکت مکان سازان و پیوست‌های آن را تقدیم و اضافه می‌نماید که شرکت مخابرات کرمان پس از بررسی تاخیرات پیمانکار و منظور نمودن ۲۲۳ روز تاخیر مجاز، مدت اولیه پیمان را براساس کارکرد واقعی پیمانکار و مقایسه آن با کارکرد فرضی تقلیل داده و مدتی به میزان ۴۴۲ روز را به عنوان مدت واقعی تعیین نموده و پیمانکار را مشمول جریمه تشخیص داده و در نامه شماره ۸۳۰/۳۸/۳۶۳۰۴ مورخ ۷۶/۰۷/۱۵ این اقدام را منطبق بر بخشنامه‌ها و شرایط عمومی پیمان دانسته است. با توجه به این که چنین استدلالی از مفاد شرایط عمومی پیمان استنباط نمی‌شود خواهشمند است دستور فرمائید مراتب مورد بررسی قرارگرفته و اعلام نمایند که اگر پیمانی در مدت اولیه به اضافه تاخیرات مجاز مصوب کارفرما خاتمه داده شود مشمول جریمه تاخیرات می‌گردد یا خیر؟

پاسخ)

بازگشت به نامه شماره ۸۳۰/۳۸/۲۳۶۴۲ مورخ ۷۷/۰۵/۱۱ به آکاهی می‌رساند تغییرات مدت پیمان با توجه به موارد مذکور در ماده ۲۱ شرایط عمومی پیمان توسط دستگاه نظارت مورد رسیدگی قرار گرفته و به کارفرما پیشنهاد و پس از تصویب کارفرما به پیمانکار ابلاغ می گردد. در ارتباط با موضوع، رسیدگی به تاخیرات قراردادهایی که براساس ماده ۴۸ شرایط عمومی پیمان خاتمه می‌یابند نیز با توجه به برنامه زمانبندی محسوب پروژه و طبق روال فوق‌الذکر انجام و در صورت وجود تاخیرات غیر مجاز، جرایم مذکور در ماده ۵۰ شرایط عمومی پیمان به پیمانکار تعلق خواهد گرفت.

پرسش)

با سلام در صورت وجود تاخیر غیرمجاز بیش از یک چهارم مدت پیمان توسط پیمانکار، آیا کارفرما می‌تواند در مورد فسخ پیمان اقدام نماید؟ همچنین آیا کارفرما می‌تواند بدون بررسی و اعلام نظر در خصوص مجاز و یا غیر مجاز بودن پیمان تسویه حساب نهائی با پیمانکار نماید؟

پاسخ)

بازگشت به نامه شماره ۱۵۱/۳۲۹۰۲ مورخ ۱۳۸۴/۱۱/۱۷ به آگاهی می‌رساند:

طبق بند ج ماده ۳۰ شرایط عمومی پیمان جدید (اگر ضمیمه قرارداد باشد) در پایان مدت اولیه یا هر تمدید مدت پیمان اگر کار به اتمام نرسیده باشد علل تاخیر کار بررسی و کارفرما نظر خود را در مورد مجاز و یا غیرمجاز بودن تاخیر کار به پیمانکار اعلام می‌کند و فقط معادل تاخیر مجاز، مدت پیمان را تمدید می‌نماید. مطابق ماده ۵۰ شرایط عمومی پیمان در صورتی که مدت انجام کار، بیش از مدت اولیه پیمان بعلاوه مدت مجاز باشد، مدت تاخیر غیرمجاز پیمانکار تعیین و ملاک محاسبه خسارت تاخیر قرارداد می‌گیرد. در ضمن یادآوری می‌گردد، بند ۳ ماده ۵۰ شرایط عمومی پیمان با مضمون هرگاه جمع مدت تاخیر غیرمجاز از یک چهارم مدت پیمان بیشتر شود ولی پیمان ادامه یابد، مجموع خسارت‌های تاخیر قابل دریافت از پیمانکار نمی‌تواند از جمع خسارت محاسبه شده بر پایه بند ۲ بیشتر شود و مدت اضافه بر یک چهارم مدت پیمان، برای ادامه و انجام کار بدون دریافت خسارت منظور می‌شود، به این مفهوم نیست که در صورت وجود تاخیر غیرمجاز توسط پیمانکار، کارفرما از حق خود در مورد فسخ پیمان صرف نظر می‌نماید بلکه در صورت احراز تخلف یا تخلفات پیمانکار با یک یا تعدادی موارد مذکور در ماده ۴۶ کارفرما می‌تواند پیمان را طبق ماده ۴۷ فسخ کند.

همانطور که در فوق تصریح گردید در پایان مدت اولیه اگر کار به اتمام نرسیده باشد رسیدگی به تاخیرات مجاز و غیرمجاز پیمانکار انجام و فقط معادل مدت تاخیر مجاز، مدت پیمان تمدید می‌شود و پیمان‌هایی که بدون رسیدگی و تعیین مدت مجاز تمدید شده‌اند خلاف ضوابط شرایط عمومی پیمان و پیمان مربوطه می‌باشد.

پرسش)

آیا کارفرما می‌تواند بنا به تشخیص خود جریمه تاخیرات را کاهش یا حذف نماید؟

پاسخ)بازگشت به نامه شماره ۸۲/۱۲۳۲ مورخ ۱۳۸۲/۰۵/۲۱ به آگاهی می‌رساند در طرح‌های عمرانی که براساس شرایط عمومی پیمان جدید و با پیش بینی خسارت تاخیر (در ماده ۵۰-ب-۶ شرایط خصوصی) بیش از ارقام درج شده در بند ب ماده ۵۰ خسارت عمومی پیمان منعقد شده‌اند. چنانچه کارفرما در نظر داشته باشد از دریافت خسارت اضافی مزبور از پیمانکار منصرف شده یا آن را کاهش دهد ضروریست مراتب را همراه با دلایل توجیهی مربوط برای اخذ مجوز لازم به شورای عالی محترم فنی منعکس نماید.

پرسش)

احتراما تصویر نامه شماره ۷۹/۱۱۵ مورخ ۷۹/۰۲/۰۵ شرکت اندا و پیوست آن تقدیم و اضافه می‌نماید که به نظر این انجمن همانگونه که در شرایط خصوصی  پیمان نیز قید شده است کسورات بایستی از مبلغ پرداخت شده به پیمانکار کسر شود و لذا ابتدا مبلغ جریمه از کارکرد پیمانکار کسر و سپس کسورات نسبت به مبلغ باقی مانده اعمال شود. خواهشمند است مقرر فرمائید نظر آن دفتر محترم در این مورد اعلام گردد.

پاسخ)

با احترام، عطف به نامه‌ شماره  ۴۵۲۷۸-۷۹/۱۰۱ مورخ ۱۳۷۹/۰۲/۲۱ منضم به تصویر نامه شماره ۷۹/۱۱۵ مورخ ۱۳۷۹/۰۲/۰۵ شرکت اندا به اطلاع می‌رساند با توجه به اینکه جریمه تاخیر بخشی از بدهی پیمانکار محسوب می شود بنابراین این بدهی از خالص مبلغ صورت وضعیت پیمانکار کسر می‌شود.

پرسش)

آیا بخشنامه‌ای که در خصوص میزان و نحوه محاسبه هزینه تسریع از سوی آن سازمان انتشار یافته است و آیا مشمول کلیه کسورات قانونی متعلقه به پیمان خواهد بود؟

پاسخ)

بازگشت به نامه شماره ۱۲۲۰/۱۱۶/۱۳۵۳ مورخ ۸۱/۱۲/۲۸ به آگاهی می‌رساند در خصوص هزینه تسریع کار (موضوع ماده ۵۰-الف شرایط عمومی پیمان) ضمن جلب نظر آن دستگاه به بند ۳-۱۱ دستورالعمل پیوست بخشنامه شماره ۵۴/۸۴۳-۱۰۲/۱۰۸۸ مورخ ۸۷/۰۳/۰۳ اضافه می‌نماید که دستورالعمل خاصی در این ارتباط از سوی این سازمان ابلاغ نشده است. درضمن خاطرنشان می‌سازد اصولا پیمان های فسخ شده یا خاتمه یافته مشمول هزینه تسریع نبوده و هزینه‌های تسریع مشمول کلیه کسورات قانونی متعلقه به پیمان خواهد بود.

پرسش)

با سلام با توجه به سوالات مکرر و ابهامات موجود در خصوص محاسبه تاخیرات لطفا موارد زیر را به صورت تشریحی توضیح دهید

۱-نحوه محاسبه تاخیرات جهت تاخیر در پرداخت صورت وضعیت‌ها

۲-نحوه محاسبه تاخیرات ناشی از پرداخت تعدیل و مابه‌التفاوت بهای اهن آلات و سیمان

۳-نحوه محاسبه تاخیرات به دلیل تاخیر در پرداخت اقساط دوم و سوم پیش پرداخت

پاسخ)

با احترام، بازگشت به نامه شماره ۲۵۵۴-۸۴ مورخ ۸۴/۰۶/۰۵ و شماره ۲۵۹۳-۸۴ مورخ ۸۴/۰۶/۱۵ به آگاهی می‌رساند:

۱-بخشنامه شماره ۱۱۰۸۲/۵۴/۵۰۹۰-۱ مورخ ۱۳۶۰/۰۹/۰۲ به همراه بخشنامه شماره ۵۱۸۸/۵۴/۱۲۰۰-۱ مورخ ۶۱/۰۴/۰۸ برای نحوه محاسبه تاخیرات ناشی از تاخیر در پرداخت صورت وضعیت‌های موقت و پیش پرداخت‌ها ابلاغ شده است. اگر شرایط عمومی پیمان قدیم ضمیمه قرارداد باشد، طبق توضیح ذیل بند ۶-۱ بخشنامه شماره ۱۱۰۸۲/۵۴/۵۰۹۰-۱ تاریخ پرداخت طبق پیمان در مورد صورت وضعیت‌های موقت عبارت است از ده روز (۱۰روز) بعد از تاریخ تسلیم صورت وضعیت به کارفرما خواهد بود. در صورتی که شرایط عمومی پیمان جدید ضمیمه قرارداد باشد نظر شورای عالی فنی به شرح زیر اعلام گردیده است:

نظر به تاریخ ابلاغ شرایط عمومی پیمان (موضوع بخشنامه شماره ۱۰۳/۲۱۰۸۸/۵۴/۸۴۳ مورخ ۷۸/۰۳/۰۳ مفاد آن حاکم بر بخشنامه شماره ۵۴/۵۰۹۰ می‌باشد، به این معنی که تاریخ پرداخت طبق پیمان مندرج در بند ۶-۱ بخشنامه ۵۴/۵۰۹۰ می‌باشد،به این معنی که تاریخ پرداخت طبق پیمان مندرج در بند ۶-۱ بخشنامه ۵۴/۵۰۹۰ بیست روز (۲۰روز) بعد از تسلیم صورت وضعیت از طرف پیمانکار خواهد بود.

۲-بخشنامه شماره ۱۱۰۸۲/۵۴/۵۰۹۰-۱ مورخ ۶۰/۰۹/۰۲ مشمول محاسبه تاخیرات ناشی از پرداخت تعدیل و مابه‌التفاوت بهای اهن‌آلات و سیمان نمی‌باشد و این سازمان بخشنامه‌ای برای نحوه محاسبه تاخیرات ناشی از پرداخت تعدیل و مابه‌التفاوت بهای آهن‌آلات و سیمان ابلاغ ننموده است و موضوع رسیدگی به تاخیرات برای تاخیر در پرداخت تعدیل و مابه‌التفاوت (موضوع بخشنامه شماره ۵۴/۲۳۲۳۹-۵/۲۳۰۹۵-۱۰۲ مورخ ۷۲/۱۲/۲۵ تابع ماده ۳۱ و ۳۰ شرایط عمومی پیمان قدیم و یا جدید هر کدام ضمیمه قراردا است می‌باشد.

۳-نحوه محاسبات تاخیرات به دلیل تاخیر در پرداخت اقساط دوم و سوم پیش پرداخت از رابطه مندرج در بند ۲-۲ بخشنامه شماره ۱۱۰۸۲/۵۴/۵۰۹۰-۱ مورخ ۶۰/۰۹/۰۳ به دست می‌آید.

پرسش)

در صورتیکه پیمان مشمول ماده ۴۶ شود، جریمه تاخیرات به چه صورت محاسبه می‌شود؟

پاسخ)

بازگشت به نامه شماره ۴۱۱/۵۱/۱۷۷۰۶ مورخ ۸۲/۰۷/۲۴ به آگاهی می‌رساند قراردادهای منعقده براساس شرایط عمومی پیمان جدید، چنانچه پیمان طبق ماده ۴۶ فسخ گردد، برای محاسبه خسارت تاخیر غیر مجاز پیمانکار طبق بند ۵ از قسمت ب ماده ۵۰ شرایط عمومی پیمان، مدت تاخیر کار نسبت به برنامه تفصیلی و مبلغ باقی مانده کار تعیین و سپس مبلغ خسارت براساس بندهای ۱ الی ۳ قسمت ب محاسبه می‌گردد.

پرسش)

سلام علیکم احتراما با عنایت به موضوع فوق‌الذکر خواهشمند است نسبت به پاسخ به پرسش ذیل دستور اقدام صادر فرمایید. اگر قراردادهای مشمول تمدید مدت پیمان شود و پیمانکار پروژه از موعد مقرر (به نسبت مدت زمان تمدید شده) به اتمام برساند ایا مدت زمان باقی مانده مشمول مدت زمان مورد محاسبه پاداش تسریع در اتمام کار می‌گردد.

پاسخ)

با سلام بازگشت به نامه شماره ۲۴۰/۴/۶۸۶۹/س مورخ ۱۳۸۵/۱۰/۰۲ اعلام می‌دارد بر طبق بند الف ماده ۵۰ شرایط عمومی پیمان که هزینه تسریع در ایفاد و مدارک پیمان پیش بینی شده باشد و پیمانکار پیش از سپری شدن مدت اولیه پیمان را تکمیل کند و آماده تحویل نماید محق به دریافت هزینه تسریع طبق شرایط پیش بینی شده می‌باشد.