شرط تعدیل در مناقصات

پاسخ استفساریه (حقوق بازرگانی)

بأسمه‌تعالی

شرکت ساختمانی میرآب ساز قائم
با سلام و ادب؛

موضوع: پاسخ به استفساریه، در خصوص شرط تعدیل در مناقصات

احتراماً، عطف به نامه شماره ۲۲-۱۰۰ مورّخ ۱۸/۰۷/۱۴۰۰، با ملاحظۀ محیط نظام فنّی و اجرایی کشور و قرارداد مبتنی بر شرایط عمومی پیمان (نشریۀ ۴۳۱۱)، به استحضار می‌رساند:

• درج شرط مبنی بر اینکه، «پیمان، فاقد تعدیل است» و یا «دوره شاخص مبنا برای مدّت تمدید، یک دوره سه ماهه قبل از تمدید می‌باشد»، شرط نامشروع (محمول بر «بند ۳» ذیل «مادّه ۲۳۲» قانون مدنی)، فاقد اثر حقوقی و مالاً باطل می‌باشد.
• دستورالعمل نحوۀ تعدیل آحاد بهای پیمان‌ها به شمارۀ ۱۷۳۰۷۳/۱۰۱ مورّخ ۱۵/۰۹/۱۳۸۲ سازمان برنامه و بودجه کشور، از نوع گروه اوّل (لازم‌الاجرا) می‌باشد و از آنجایی‌که، مقرّرۀ مارالبیان در خصوص موارد مذکور، قاعدۀ آمره وضع کرده است، در بطلان توافق بر خلاف آن، تردیدی نیست.
• در واقع، اصل بر تعدیل‌پذیری پیمان (اعمّ از ریالی، ارزی و ارزی-ریالی) بوده، و عدول از اصل، مستلزم دلیل است. استثناء مصرَّح در مقرّرات ذیل نظام فنی و اجرایی کشور، ناظر به بخش ارزی قراردادهای موصوف (نظیر «ماده ۳» دستورالعمل مارالبیان و یا «بند ۵-۳» پیوست بخشنامۀ شمارۀ ۲۰۸۰/۵۴/۹۷۰۶/۱ مورّخ ۲۳/۰۶/۱۳۷۰) است، که باید در حدود نص و مالاً مضیّق، تفسیر شود.
• درج چند شاخص مبنای تعدیل نیز، فاقد وجاهت قانونی می‌باشد. فراز نخست ذیل مجوز شمارۀ ۳۸۰۸/ش‌ف، مورّخ ۱۷/۰۳/۱۳۸۳ شورای عالی فنّی انعقاد متمّم پیمان نیز، به بقاء تمام مفادّ و شروط قرارداد (از جمله ضوابط تعدیل و شاخص مبنای مورد عمل)، تصریح نموده است.

با سپاس و تجدید احترام
محمدحسین خسروی – مدیرعامل