اثبات تأخیرات آب و هوایی: اهمیت داده‌ها و تحلیل

مقدمه:

بلایای طبیعی و شرایط آب و هوایی نامساعد، می‌توانند تأخیرات قابل توجهی در پروژه‌های احداث ایجاد کنند.

نوشته حاضر، به بررسی شرایط احراز تأخیر به دلیل آب و هوای نامساعد، نحوه اثبات آن و راهکارهای مدیریت این چالش‌ها می‌پردازد. همچنین، تمایز میان بلایای طبیعی و آب و هوای شدید غیرمعمول، و أثر آن‌ها بر تمدیدمدّت و جبران خسارت، مورد بررسی قرار گرفته است.

بلایای طبیعی و آب و هوا در پروژه‌های احداث

بلایای طبیعی، به عنوان نیروهایی طبیعی پیش‌بینی‌نشده و شدید، معمولاً خارج از کنترل و بدون تقصیر یا بی‌مبالاتی پیمانکار در نظر گرفته می‌شوند. به طور کلی، یک بلای طبیعی، رخدادی غیرعادی و فوق‌العاده با چنان بزرگی و شدتی است که برای یک فرد معمولی، منطقی و محتاط تحت شرایط موجود، به طور منطقی قابل‌پیش‌بینی نیست. در محیط قرارداد طراحی و احداث، این تعریف دلالت بر این دارد که یک بلای طبیعی، رخدادی است که طرفین قرارداد که دارای ملاحظات متعارف و منطقی هستند، آن را در زمان انعقاد قرارداد، قابل‌پیش‌بینی نمی‌دانند. چنین اقداماتی یک نوع رویداد قوه قاهره هستند و شامل، اما نه محدود به، سیل، آتش‌سوزی، زلزله، طوفان و گردباد می‌شوند. تأخیرات ناشی از بلایای طبیعی/قوه قاهره علی‌القاعده رویدادهای موجّه اما غیرقابل‌جبران [مالی] هستند، مگر اینکه در قرارداد، بندی خلاف این موضوع ذکر شده باشد.

آب و هوای شدید غیرمعمول

آب و هوای شدید غیرمعمول، یک بلای طبیعی است که به دلیل فراوانی که پیمانکاران آن را به‌عنوان علت تأخیر موجّه ذکر می‌کنند، به‌طور جداگانه طبقه‌بندی شده است. همه انواع شرایط آب و هوایی که معمولاً انتظار می‌رود ممکن است بر عملکرد پیمانکار تأثیر بگذارد، عبارت است از: باران، فصل بارانی، رطوبت بالا، بادهای شدید، زمین یخ‌زده، برف و هوای زمستانی و گرمای شدید و هوای تابستانی. به‌طورکلی، آب و هوا برای یک مکان و زمان خاص از سال را می‌توان به عنوان یکی از سه دسته – مطلوب، معمول و به‌طور غیرمعمول شدید – توصیف کرد که دسته آخر تنها مبنای تأخیر موجّه است.

شرایط احراز تأخیر به دلیل آب و هوای نامساعد

اگر آب و هوای مورد ادعای [پیمانکار] برای زمان و مکان خاص، به‌طور غیرمعمول شدید نباشد و پیمانکار باید به‌طور منطقی این شرایط را پیش‌بینی می‌کرد، معمولاً هیچ توجیهی برای تمدیدمدّت وجود ندارد. بر این اساس، اگر پیمانکاری در منطقه‌ای کار می‌کند که به‌طور قابل‌پیش‌بینی سالی یک طوفان وجود دارد (همانطور که در سوابق اداره هواشناسی ایالات متحده گردآوری شده)، پیمانکار ممکن است مستحق تمدیدمدّت برای هوای به‌طور غیرمعمول شدید ناشی از یک طوفان مواجه‌شده در حین اجرا نباشد. با این حال، اگر در این منطقه در یک دوره یک‌ساله چهار طوفان رخ دهد، پیمانکار ممکن است مستحق دریافت کمک (تمدیدمدّت/ جبران [مالی]) باشد.
در درخواست تمدیدمدّت برای هوای نامساعد در حقوق احداث، پیمانکار نه‌تنها باید وقوع هوای به‌طور غیرمعمول شدید را نشان دهد، بلکه باید نوع کار انجام‌شده و اثر آب و هوا بر کار را نیز نشان دهد. برای تعیین اینکه آیا پیمانکار مستحق تمدیدمدّت برای هوای به‌طور غیرمعمول شدید است، حقایق خاصی باید مشخص شود و معیارهایی برآورده شود:
۱. باید کاری که تکمیل کل قرارداد را کنترل می‌کند، شناسایی شود، یعنی کاری که در مسیر بحرانی در زمان وقوع هوای به‌طور غیرمعمول شدید قرار دارد.
۲. باید ثابت شود که این کار کنترل‌کننده مسیر بحرانی، توسط آب و هوا به تأخیر افتاده است. و
۳. باید ثابت شود که هوا غیرقابل‌پیش‌بینی و به‌طور غیرمعمول شدید بوده است.

اثبات تأخیر به دلیل آب و هوای نامساعد

تمدیدمدّت‌های ناشی از هوای به‌طور غیرمعمول شدید، بهتر است با استفاده از تحلیل برنامه زمانی CPM اثبات شود. این ابزار نه تنها نشان می‌دهد که کدام کار تحت تأثیر آب و هوا قرار گرفته است، بلکه اینکه آیا آن کار حیاتی بوده، و نقش سایر تأخیرها، که برخی از آنها ممکن است همزمان با تأخیرات آب و هوایی باشند، بر توانایی پیمانکار برای انجام کار مطابق با برنامه‌اش، تأثیر داشته است یا خیر.

پیمانکار، برای اینکه از مسئولیت تأخیر، معاف شود و تمدیدمدّت برای تأخیرات مربوط به آب و هوا دریافت کند، باید ثابت نماید که تأخیر به شرایطی نسبت داده شده است که به‌طور قابل‌توجهی با میانگین نرمال یا آب و هوای به‌طور منطقی مورد انتظار برای یک منطقه خاص در طول یک فصل خاص متفاوت است. نوعِ کارِ انجام‌شده نیز در تعیین اینکه آیا شرایط آب و هوایی بر پیشرفت تأثیر گذاشته است یا خیر، در نظر گرفته می‌شود. در فعالیت‌های اولیه احداث، که در فضای روباز صورت می‌گیرند، بدیهی است که بیشتر معدّ مشکلات مربوط به آب و هوا هستند، شرایط آب و هوایی می‌تواند به‌طور جدی بر کل برنامه پروژه تأثیر بگذارد. اگر کار، در فضای سرپوشیده تحت تاثیر [شرایط آب و هوایی نامساعد] قرار نگیرد و همچنان بتواند پیشرفت کند، تأخیر برای کل برنامه پروژه در نظر گرفته نمی‌شود، بلکه فقط برای آن دسته از فعالیت‌هایی که آب و هوا، علت مستقیم تأخیر است، در نظر گرفته می‌شود.

شرایط اعطای تمدیدمدّت

حق قراردادی برای تمدیدمدّت برای تأخیرات مربوط به آب و هوا ممکن است خودکار نباشد (بدون انجام اقدامات خاص، تمدیدمدّت اعطاء شود). بندهای قراردادی قوه قاهره معمولاً الزامات خاصی را برای اطلاع‌رسانی به موقع به کارفرما در صورت درخواست تمدیدمدّت مشخص می‌کنند. در برخی موارد، اطلاع پیمانکار ممکن است کافی باشد. همچنین، برخی از قراردادها یا قوانین دولتی ممکن است پیمانکار را به پرداخت هزینه‌های تعمیر یا بازسازی خسارت وارده به کار، ناشی از بلای طبیعی، ملزم نکند.

مدیریت تأخیرات ناشی از شرایط آب و هوایی

در صورت بروز تأخیرات ناشی از شرایط آب و هوایی بسیار سخت و غیرمعمول، بهترین روش برای مدیریت این وضعیت این است که پیمانکار به محض وقوع چنین تأخیری، به کارفرما اطلاع دهد و درخواست یک “دستور تغییر” کند. اگر جبران [مالی] اضافی به صورت قراردادی در دسترس باشد، این دستور تغییر باید توسط هر دو طرف (پیمانکار و کارفرما) امضا شود و هدف آن، اصلاح قرارداد اصلی در پی اصلاح تاریخ تکمیل قرارداد یا اصلاح مبلغ قابل پرداخت در قرارداد است.

در صورت تأخیر موجه آب و هوایی، کارفرما باید تمدیدمدّت را اعطاء کند و به پیمانکار اجازه دهد کار را دیرتر از تاریخ تکمیل اولیه برنامه‌ریزی‌شده تکمیل کند. در صورت بروز یک تأخیر موجه آب و هوایی، کارفرما نمی‌تواند خسارت تعیین‌شده را مطالبه کند، نمی‌تواند پیمانکار را به دلیل قصور، فسخ کند و همچنین نمی‌تواند بدون پرداخت جبران [مالی] اضافی برای این تأخیر، پیمانکار را مجبور به تسریع برنامه برای پایبندی به برنامه اصلی کند.

برعکس، برخی از تأخیرات موجّه (مجاز)، برای پیمانکار قابل‌جبران [مالی] نیستند و بازیابی هزینه‌های اضافی متحمل‌شده از کارفرما معمولاً امکان‌پذیر نیست. با این حال، اگر مشکلی ناشی از کارفرما، کار پیمانکار را به فصلی از هوای نامساعد تغییر دهد که علت مستقیم تأخیر می‌شود، ممکن است یک تأخیر قابل‌جبران [مالی] ایجاد شود و هزینه‌های اضافی کار قابل بازیابی باشد.

اثبات شرایط آب و هوایی غیرمعمول

اثبات اینکه آب و هوا به‌طور غیرمعمول شدید بوده است می‌تواند مشکل‌ساز باشد. به‌طورکلی، برای نشان دادن شرایط آب و هوایی عادی به آمار اداره هواشناسی در یک دوره پنج تا ده ساله استناد می‌شود. نکته کلیدی استفاده از داده‌های دقیق آب و هوا برای نشان دادن اثر خاص بر پروژه است.

راهکار چالش حقوقی خود را از ما بخواهید

نام و نام خانوادگی(ضروری)

نام شرکت(ضروری)

سمت شغلی(ضروری)

موبایل(ضروری)

ایمیل(ضروری)

موضوع و شرح مختصری سوال(ضروری)

من ربات نیستم

نتیجه‌گیری: اهمیت داده‌های آب و هوایی

اعطای تأخیرات مربوط به آب و هوا می‌تواند برای کارفرما و پیمانکار منصفانه باشد، مشروط بر اینکه داده‌های مناسب به‌دست آید. سوابق رسمی آب و هوا بهترین منبعِ شواهد، برای تعیین اینکه چه چیزی طبیعی است و چه چیزی می‌توانست یا باید به‌طور منطقی پیش‌بینی می‌شد، هستند. به‌دست آوردن داده‌های اقلیمی برای پنج تا ده سال گذشته به عنوان یک دوره قابل‌قبول برای ایجاد الگوهای آب و هوایی برای استفاده در مقایسه با شرایط آب و هوایی واقعی استفاده شده است. نگهداری گزارش‌های دقیق روزانه که شامل شرایط واقعی آب و هوا هستند برای پشتیبانی از موارد ادعای نامطلوب آب و هوایی ضروری است.