شرایط عمومی پیمان قراردادهای دانشگاه آزاد اسلامی

دفترچه شرایط عمومی پیمان‌های ساختمانی و تأسیساتی

تاریخ: 1381/11/12

بسم الله الرحمن الرحیم

شرایط عمومی پیمان

دفترچه شرایط عمومی پیمان براساس مصوبات شورای دانشگاه آزاد اسلامی بوده و در کلیه پیمان‌های ساختمانی و تأسیساتی مربوط به طرح‌های عمرانی دانشگاه آزاد اسلامی مورد استفاده و عمل قرار می‌گیرد.

(در جلسه مورّخ 1381/11/12 شورای دانشگاه شرایط عمومی پیمان مصوب 1376/03/17 با اصلاحاتی به تصویب رسید)

غلامعلی شهرکی

معاون عمرانی دانشگاه

شرایط عمومی

فصل اول

تعاریف

اصطلاحات و کلمات مندرج در اسناد و مدارک موضوع ماده ۲ پیمان به‌شرح زیر تعریف می‌شود:

ماده 1- پیمان

مراد از پیمان مجموعه اسناد و مدارکی است که در ماده ۲ پیمان تحت عنوان «اسناد و مدارک پیمان» با توجه به تبصره ‌های آن ذکر شده است.

ماده 2- کارفرما

کارفرما در این پیمان عبارت است از شخصیت حقوقی که یک طرف امضاءکننده پیمان بوده و اجرای عملیات موضوع پیمان را به پیمانکار واگذار نموده است.

جانشینان و نمایندگان قانونی کارفرما در حکم کارفرما محسوب می‌شوند.

ماده 3- پیمانکار

پیمانکار در این پیمان عبارت است از شخصیت حقوقی که طرف دیگر امضاءکننده پیمان بوده و اجرای عملیات موضوع آن را به‌عهده گرفته است.

جانشینان و یا نمایندگان قانونی پیمانکار در حکم پیمانکار محسوب می‌شوند.

ماده 4- دستگاه نظارت

دستگاه نظارت عبارت است از شخص یا اداره یا شرکت یا مؤسسه‌ای که کارفرما به‌منظور اجرای ماده 6 پیمان تعیین و به پیمانکار کتباً معرفی می‌نماید.

ماده 5- ناظر مقیم

ناظر مقیم کسی است که از طرف کارفرما یا دستگاه نظارت برای نظارت مستقیم در اجرای عملیات کارگاه تعیین و كتباً به پیمانکار معرفی می‌شود و اصولاً مقیم کارگاه خواهد بود.

ماده 6- رئیس کارگاه

رئیس کارگاه شخصی است که از طرف پیمانکار به‌منظور اجرای عملیات موضوع پیمان در کارگاه به کارفرما و یا دستگاه نظارت كتباً معرفی می‌شود.

ماده 7- مبلغ اولیه و مبلغ کل پیمان

الف) مبلغ اولیه پیمان عبارت است از مبلغ مذکور در سطر اول ماده ۳ پیمان.

ب) مبلغ کل پیمان عبارت است از مبلغ اولیه پیمان به اضافه بهاء تغییرات مقادیر کارها و کارهای جدید مذکور در مواد پیمان.

ماده 8- کارهای فرعی

مراد از کارهای فرعی کلیه عملیاتی است که به‌منظور اجرا و نگهداری عملیات موضوع پیمان ضروری است ولی جزء کارهای اصلی پیمان محسوب نمی‌گردد.

ماده 9- نقشه‌ها و مشخصات فنی

مراد از نقشه‌ها و مشخصات فنی عبارت است از کلیه نقشه‌ها و مدارک و دستور کارها و صورتجلسه‌ها و به‌طورکلی تمام مدارک و اسنادی که در ماده ۲ پیمان به آن‌ها اشاره شده است.

ماده 10- کارگاه – محل کار – پای کار

مراد از کارگاه و محل کار کلیه اراضی و محل‌هایی است که عملیات موضوع پیمان در آن‌ها اجرا می‌گردد و یا به‌منظور اجرای عملیات از آن‌ها به‌نحوی استفاده می‌شود و مراد از پای کار محوطه‌ای از داخل کارگاه است که پیمانکار در آن وسایل و یا ساختمان‌ها و یا مصالحی دارد.

ماده 11- مصوبات

مراد از مصوبات، موافقت‌نامه‌ها و یا دستوراتی است که به‌طور کتبی از طرف کارفرما و یا دستگاه نظارت به پیمانکار ابلاغ شود. موافقت‌نامه‌ها و یا دستورات شفاهی هیچ موقع معتبر نخواهد بود.

ماده 12- ماه و سال و تاریخ‌ها

مراد از ماه و سال، ماه و سال شمسی است و تاریخ‌ها طبق تقویم بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران می‌باشد.

ماده 13- اوزان و مقادیر

کلیه اوزان و مقادير طبق قوانین ایران براساس سیستم متریک خواهد بود.

ماده 14- مفرد و جمع

هرجا که معنی و سیاق عبارت ایجاب کند کلمات مفرد معنی جمع و کلمات جمع معنی مفرد خواهد داشت.

ماده 15- عناوین

کلمات و عباراتی که در عناوین فصول و مواد پیمان و اسناد و مدارک پیوست آن نوشته شده است صرفاً به‌منظور راهنمایی و اطلاع از مفاد فصول و موارد می‌باشد و نمی‌توان از آن‌ها در تفسیر مواد استفاده کرد.

ماده 15- مكرر – شاخص

الف) شاخص – منظور از شاخص، عددی است که تغییر قیمت را نسبت به دوره پایه نشان می‌دهد.

تبصره – دوره پایه دوره‌ای است که شاخص آن عدد صد فرض شود.

ب) شاخص متوسط سه ماهه – منظور از شاخص متوسط سه ماهه عددی است که بعد از پایان شهریور ماه و اسفند ماه هر سال اعلام می‌شود و این شاخص میانگین شاخص‌های سه ماه منتهی به ماه‌های مذکور است.

پ) شاخص مبنا – شاخص متوسط سه ماه‌های است که پیشنهاد قیمت طی آن سه ماه تسلیم شده است.

تبصره – در مورد پیمان‌هایی که با ترک مناقصه منعقد می‌شود شاخص مبنا شاخص متوسط سه ماه‌های است که توافق نهایی آن سه ماه صورت گرفته باشد.

فصل دوم

تاییدات و تعهدات پیمانکار

ماده 16- تاییدات پیمانکار

پیمانکار اعلام نمود:

الف) کلیه اسناد و مدارک و نقشه‌های موضوع ماده ۲ پیمان را کاملاً مطالعه نموده و از مفاد آن کلاً و جزئاً اطلاع حاصل کرده است.

ب) نسبت به امکان تهیه کارگران ساده و متخصص به تعداد کافی و تهیه مصالح در حدود مشخصات در محل و یا از نقاط دیگر اطمینان حاصل کرده است و همچنین میزان دستمزدها و هزینه حمل‌ونقل را تا پای کار در محاسبه خود از هر جهت منظور کرده است.

ج) آب‌وهوا و نزولات جوی و موقعیت جغرافیایی محل و امکان تهیه آذوقه و آب به‌مقدار کافی و امکانات اجرای عملیات در فصول مختلف را با توجه به‌مدت اجرای کارها درنظر گرفته است.

د) هزینه‌های ناشی از اجرای قوانین کار و بیمه‌های اجتماعی و قوانین و آیین‌نامه‌های مربوط به مالیات‌ها و عوارض که تا تاریخ تسلیم پیشنهاد معمول و مجزا بوده است و همچنین سود خود را در حساب‌های خود منظور نموده است.

ه‍) در تهیه پیشنهاد خود علاوه بر هزینه‌های ناشی از مفاد بندهای چهارگانه بالا سایر هزینه‌ها را نیز در نظر گرفته و از هیچ بابت بعداً حق درخواست اضافه پرداختی نخواهد داشت.

به‌طور خلاصه پیمانکار تأیید می‌نماید که هنگام تسلیم پیشنهاد مطالعات کافی به‌عمل آورده و هیچ نکته‌ای باقی نمانده است که بعداً بتواند در مورد آن مستند به جهل خود گردد.

ماده 17- مهارت کارکنان – کارگران و احتياجات آن‌ها – پرداخت دستمزدها برکناری کارکنان

الف) پیمانکار متعهد است کلیه عملیات موضوع پیمان را طبق مشخصات و نقشه‌های کلی و تفصیلی اجرایی و با بهترین روش‌های فن با مصالحی که در مشخصات و فهرست قیمت‌ها ذکر شده است به‌وسیله کارگرانی که در کار خود متخصص و تجربه کافی دارند به هزینه خود انجام دهد و درصورتی‌که در اسناد و مدارک موضوع ماده ۲ پیمان قید شده باشد که بعضی کارهای تخصصی به‌دست متخصصین خارجی اجرا شود پیمانکار متعهد است این قبیل کارها را به‌وسیله این افراد انجام دهد.

هرگاه اجرای قسمتی از عملیات ایجاب کند که پیمانکار به‌منظور تعلیم افراد و یا انجام کار تعداد معدودی متخصص از خارج کشور برای مدت محدودی استخدام کند در این‌صورت کارفرما تسهیلات لازم را برای استخدام این متخصصین فراهم خواهد کرد و پیمانکار با رعایت مقررات مربوطه اقدام به استخدام آنان می‌نماید.

تشخیص لزوم و حدود تسهیلات مزبور با کارفرما می‌باشد و این مساعدت مطلقاً از مسئولیت پیمانکار نخواهد کاست.

در جمع مواردی‌که براساس این بند پیمانکار اقدام به استخدام متخصصین خارجی کند و طبق پیمان با آن‌ها مكلف باشد قسمتی از حقوق و یا دستمزد آنان را که هیچ‌گاه از پنجاه درصد تجاوز نخواهد کرد بارز بپردازد طبق ماده ۳۸ رفتار خواهد شد.

ب) تهیه کارگران ساده و متخصص به تعداد لازم و تأمین مسکن و آذوقه و آب آشامیدنی برای آن‌ها به‌عهده پیمانکار است.

پیمانکار باید اقدامات لازم را برای تأمین دائمی اغذیه کارگران به‌عمل آورد بدون آنکه این اقدام برای مشاراليه حق انحصاری تولید کند و به آزادی کارگران در تأمین مواد موردنیاز آن‌ها از هر منبعی که مایل به تحصيل آن باشند محدودیتی وارد سازد.

بهای آذوقه که بدین‌ترتیب از طرف پیمانکار تهیه می‌شود نباید از بهای جنس مشابه در نزدیک‌ترین شهر به اضافه کرایه حمل گران‌تر باشد.

پیمانکار مکلف است آب آشامیدنی موردنیاز کارگران را که قبلاً نیز آزمایش شده باشد به رایگان در اختیار آنان بگذارد.

پیمانکار مکلف است از فروش و مصرف مشروبات الکلی و ایجاد مراکز فساد در داخل کارگاه رأساً و یا در صورت لزوم از طریق مقامات انتظامی جلوگیری کند.

پیمانکار به هیچ‌وجه حق ندارد کارگران موقت يا دائم خود را در مجاورت محل کار با سرپناه‌های پوشالی و گلی و نظایر آن مسکن دهد بلکه پیمانکار موظف است که در محوطه مناسبی مساحت معینی را به این منظور اختصاص داده و با چادر یا سرپناه مناسب و آبرومند دیگری مسکن کارگران خود را تأمین نماید و پس از انجام و تحویل کار و تخلیه این محل‌ها را بسته به مورد کارفرما تحویل دهد یا اینکه به شکل اول درآورد.

ج) کارمندان و کارگران ایرانی کارگاه باید دارای شناسنامه باشند و همچنین کارمندان و کارگران بیگانه کارگاه باید دارای پروانه اقامت و اجازه کار باشند.

د) پیمانکار متعهد است از استخدام کارکنان وزارتخانه‌ها و ادارات و مؤسسات دولتی و شهرداری‌ها بدون اجازه مقامات مربوطه و همچنین از استخدام اشخاصی که مشمول خدمت وظیفه بوده ولی برگ معافیت یا آماده به خدمت در دست ندارند خودداری نماید.

ه‍) پیمانکار متعهد است دستمزد کارگران خود را برطبق قانون کار مرتباً پرداخت نماید. درصورتی‌که در پرداخت دستمزد کارگران تأخیر حاصل شود ناظر مقیم به پیمانکار اخطار خواهد نمود که طلب کارگران را پرداخت نماید در صورت استنکاف پیمانکار دستگاه نظارت حق دارد دستمزد کارگران را طبق کارت‌های کارگری که در دست کارگران و دارای امضای رئیس کارگاه می‌باشد با توجه به پرداخت‌های موقتی که على‌الحساب به آن‌ها شده است با حضور نماینده پیمانکار از محل مطالبات و یا تضمین‌های پیمانکار به‌حساب او پرداخت کند و دستگاه نظارت پرداخت مزبور را انجام خواهد داد بدون اینکه پیمانکار حق اعتراض بر این عمل و مبلغ پرداختی و تعداد کارگران و میزان استحقاقی آنان داشته است.

و) پیمانکار سعی خواهد کرد حتی‌الامکان کارگران موردنیاز خود را از بین ساکنین حدود محل کار که صلاحیت انجام کارهای موضوع پیمان را داشته باشند انتخاب کرده و به‌کار بگمارد.

کارفرما می‌تواند تا۲۰ درصد از کارگران موردنیاز عملیات موضوع پیمان را به شرط داشتن صلاحیت کار به پیمانکار معرفی کند و پیمانکار مکلف است آن‌ها را به‌کار بگمارد.

هرگاه پیمانکار از به‌کار گماردن کارگران ساکن حدود محل کار و یا کارگرانی که از طرف کارفرما معرفی می‌شوند بدون داشتن دلایل موجه امتناع ورزد دستگاه نظارت به این کار رسیدگی خواهد کرد و نظر دستگاه نظارت که با توجه به نوع کار و قابلیت کارگران مزبور و رعایت حدود دستمزدها داده خواهد شد، لازم‌الاجرا می‌باشد.

دستمزد کارگران معرفی شده از طرف کارفرما با توجه به تخصص و مهارت آنان در حدود دستمزدهایی خواهد بود که در کارگاه به کارگران مشابه پرداخت می‌شود.

ز) هرگاه کارکنان و کارگران پیمانکار و پیمانکاران جزء و کارگران آن‌ها در اجرای صحیح کار مسامحه ورزند و یا باعث اختلال نظم کارگاه گردند دستگاه نظارت و یا ناظر مقیم مراتب را برای بار اول به رئیس کارگاه تذکر خواهد داد و در صورت تکرار می‌تواند از پیمانکار بخواهد که متخلفین را از کار برکنار کند. پیمانکار مکلف به اجرای این دستور بوده و حق نخواهد داشت برکنارشدگان را بار دیگر در همان کارگاه به‌کار بگمارد. اجرای این دستور از مسئولیت‌های پیمانکار نمی‌کاهد و ایجاد حقی برای او نخواهد کرد.

ماده 18- حسن اجرای کارها – برنامه و گزارش‌ها – مدیر کارگاه – آزمایش‌ها

الف) پیمانکار مسئولیت کامل حسن اجرای کلیه کارهای موضوع پیمان را براساس مشخصات و نقشه‌ها و محاسبات فنی و دستورات کتبی کارفرما یا دستگاه نظارت و یا نماینده آن به‌عهده دارد و نظارتی که از طرف کارفرما و یا نمایندگان او در اجرای کارها می‌شود به هیچ‌وجه از میزان این مسئولیت نمی‌کاهد.

تبصره – هرگاه پیمانکار نسبت به صحت بعضی نقشه‌ها و محاسبات فنی و یا دستورات کتبی و یا به مشخصات مصالحی که بنا به دستور کارفرما از منابع معینی تحصیل می‌شود ایرادی داشته باشد باید بلافاصله مراتب را با ذکر دلایل به اطلاع دستگاه نظارت یا کارفرما برساند و درصورتی‌که دستگاه نظارت و یا کارفرما صحت نقشه‌ها و مشخصات و محاسبات فنی و دستورات را تأیید کنند و اجرای آن‌ها را کتباً از پیمانکار خواستار شوند پیمانکار موظف است آن‌ها را بر همان اساس انجام دهد.

ب) درصورتی‌که حین اجرای کار پیمانکار تشخیص دهد که تغییراتی در برنامه تفصیلی اجرایی منضم به پیمان ضروری است موظف است قبل از رسیدن موعد انجام کاری که به‌نظر او باید در برنامه آن تغییر داده شود مراتب را با ذکر دلیل کتباً به دستگاه نظارت اطلاع دهد. دستگاه نظارت تغییرات مورد تقاضای پیمانکار را رسیدگی و آنچه مورد قبول است به پیمانکار ابلاغ خواهد نمود. بدیهی است این تغییرات در حدود شرایط پیمان از میزان مسئولیت پیمانکار نخواهد کاست.

پیمانکار مکلف است در پایان هر ماه آماری از تعداد و طبقات مختلف کارگران و ليست دستمزد آنان و ماشین‌آلات و تجهیزات موجود و آماده به‌کار در کارگاه را تهیه کرده و یک نسخه از آن‌را به ضمیمه سه نسخه از عکس‌ها و نمودارهای پیشرفت قسمت‌های مختلف کار جهت اطلاع برای ناظر مقیم ارسال دارد.

پیمانکار متعهد است یک دوره از نقشه‌ها با تغییراتی که احياناً در طی کار در آن‌ها پیش آمده است و همچنین برنامه و منحنی‌ها و جداول پیشرفت کار را در کارگاه آماده داشته باشد تا هنگام ضرورت به‌منظور ملاحظه مورد استفاده کارفرما، دستگاه نظارت و کسانی‌که از طرف کارفرما دارای اجازه بازدید کارگاه باشد قرار گیرد.

ج) پیمانکار باید قبل از شروع عملیات شخص واجد صلاحیتی را که مورد قبول دستگاه نظارت باشد كتباً به‌عنوان رئیس کارگاه معرفی نماید.

رئیس کارگاه اساساً باید در اوقات کار در کارگاه حاضر باشد و عملیات اجرایی تحت سرپرستی و نظارت او انجام شود.

پیمانکار به‌منظور اجرای عملیات و دریافت دستورات و نقشه‌ها از دستگاه نظارت و همچنین برای تنظیم صورت‌وضعیت‌های موقت اختیارات کافی به رئیس کارگاه خواهد داد.

هر نوع اخطار و ابلاغی که مربوط به اجرای عملیات باشد از طرف دستگاه نظارت و یا نماینده آن به رئیس کارگاه بشود در حکم ابلاغ به پیمانکار خواهد بود.

پیمانکار می‌تواند در صورت لزوم رئیس کارگاه خود را عوض کند مشروط بر اینکه صلاحیت جانشین او مورد قبول دستگاه نظارت باشد.

د) کارفرما و یا دستگاه نظارت به‌منظور نظارت در اجرای عملیات اقدام به آزمایش مصالح و یا کارهای انجام یافته می‌نماید هرگاه نتایج آزمایش‌ها به ماخذی که در مشخصات و محاسبات فنی ذکر شده است تطبيق ننماید پیمانکار متعهد است مصالح و کارها را طبق دستور کارفرما و یا دستگاه نظارت به هزینه خود عوض کند.

هزینه‌های آزمایش‌های بالا برعهده کارفرما است و از این بابت مبلغی از صورت‌وضعیت‌های پیمانکار کسر نخواهد شد.

هرگاه ضمن اجرای کارها عیب و نقصی در آن‌ها مشاهده شود که مربوط به عدم صحت نقشه‌ها و محاسبات فنی و دستورات کتبی کارفرما یا دستگاه نظارت و یا مربوط به مشخصات مصالحی که بنا به دستور کارفرما از منابع معینی تحصیل می‌شود باشد و پیمانکار طبق مفاد تبصره قسمت الف این ماده به موقع تذکر داده و مورد توجه قرار نگرفته باشد در این‌صورت هزینه رفع عیب و نقص کلاً به‌عهده کارفرما خواهد بود و در غیر این‌صورت پیمانکار موظف به رفع عیب و نقص مربوطه با هزینه خود می‌باشد.

پیمانکار موظف است برای نمونه‌برداری از مصالح و یا انجام آزمایش‌ها و یا معاینه کارها تعداد لازم کارگر ساده به‌طور موقت و رایگان در اختیار دستگاه نظارت بگذارد. بدیهی است هزینه‌های مربوط به این قبیل کارها به‌عهده کارفرما خواهد بود.

ماده 19- پیاده کردن نقشه‌ها – حفظ تأسیسات و نقاط نشانه و مبدا – محدود نمودن عملیات در اراضی تحویل شده.

الف) پیمانکار متعهد است کلیه نقشه‌ها – امتدادها و محورها را تحت‌نظر و راهنمایی دستگاه نظارت پیاده کند و صورتمجلس‌های مربوطه به امضای پیمانکار و دستگاه نظارت خواهد رسید.

ب) پیمانکار متعهد است نقاط نشانه و نقاط مبدا و همچنین علائم مربوط به آن‌ها را به طرز صحیح و به هزینه خود حفظ و نگهداری کند.

تراز پی ابنیه و زیرسازی راه‌ها و قسمت‌هایی که پوشیده می‌شوند و مرئی نخواهند بود صورت‌مجلس شده و به امضای دستگاه نظارت یا نماینده آن و رئیس کارگاه می‌رسد ملاک اندازه‌گیری‌ها در تنظیم صورت‌وضعیت‌ها خواهد بود.

ج) پیمانکار نمی‌تواند به جز آنچه طبق نقشه‌ها در اراضی متعلق به کارفرما یا ملک غیر که از طرف کارفرما معین شده است اقدام به احداث ابنیه یا ساختمان کند.

برای ایجاد تأسیسات موقت که برای اجرای عملیات موضوع پیمان ضروری باشد پیمانکار باید قبلاً موافقت کارفرما و مالک اراضی را جلب کند.

ماده 20- محل و شرایط تهیه مصالح و تدارکات

الف) تهیه و تدارک مصالح و ابزار کار و ماشین‌آلات و وسایل حمل‌ونقل و آب و سوخت و به‌طورکلی تمامی لوازمی که برای اجرای عملیات موضوع پیمان ضروری است به‌عهده پیمانکار می‌باشد.

پیمانکار متعهد است مصالح را از منابعی که در اسناد و مدارک پیمان تعیین شده طبق مشخصات تهیه کند و درصورتی‌که حین اجرا به جهاتی که پیمانکار عنوان نموده و به تأیید کارفرما برسد تهیه تمام آن مصالح از منابع تعيين شده امکان نداشته باشد کارفرما منابع دیگری را تعيين و به پیمانکار ابلاغ خواهد نمود و چنانچه به مناسبت تغییر منابع مواد اولیه اضافه هزینه‌ای بابت افزایش مسافت حمل یا عوامل دیگر ایجاد شود پرداخت آن به‌عهده کارفرما خواهد بود.

هرگاه تهیه مصالح و لوازمی در داخل کشور در انحصار دولت باشد کارفرما تسهیلات لازم را جهت تهیه آن مصالح و یا لوازم برای پیمانکار فراهم خواهد آورد.

هرگاه تهیه بعضی از مصالح و یا لوازم طبق مشخصات مربوطه در داخل کشور میسر نباشد و ورود آن‌ها هم اساساً از طرف دولت ممنوع شده یا بشود کارفرما یا راساً اجازه ورود مصالح و لوازم مزبور را برای پیمانکار تحصیل خواهد کرد و یا مشخصات را تغییر خواهد داد.

ب) پیمانکار از کلیه تعهداتی که دولت ایران ممکن است به موجب پیمان‌های تجارتی و یا مالی در مورد وارد کردن بعضی از مصالح و تجهیزات موردنیاز برعهده داشته باشد اطلاع کامل داشته و متعهد است طبق همان تعهدات و محدودیت‌هایی که از این بابت کارفرما نسبت به او قائل می‌شود رفتار نماید.

هرگاه در حین اجرای عملیات محدودیت‌های جدیدی پیش آید که به‌علت آن پیمانکار نتواند مصالح و تجهیزات مورد محدودیت‌های جدید را آزادانه و در مدتی که پیشرفت کار ایجاب می‌کند وارد نماید مراتب را با ذکر دلیل و ارائه اسناد مثبته به اطلاع کارفرما خواهد رسانید تا با توجه به برنامه پیشرفت کار و مدت اجرای عملیات موضوع پیمان با تراضی طرفين ترتیبی برای تأمین این قبیل مصالح و تجهیزات داده شود.

ج) هرگاه درحین اجرای عملیات دستگاه نظارت تشخیص دهد که تجهیزات موجود پیمانکار کافی برای اتمام کار در مدت پیمان نمی‌باشد مراتب را به پیمانکار ابلاغ خواهد نمود.

پیمانکار مکلف است تجهیزات خود را طبق نظر دستگاه نظارت و در مدت معینه تکمیل نماید بدون اینکه بدین مناسبت ادعای خسارتی از کارفرما داشته باشد.

د) پیمانکار نمی‌تواند ماشین‌آلاتی را که برای انجام عملیات لازم باشد از کارگاه خارج کند. در مورد بیرون بردن ماشین‌هایی که در کارگاه مورد احتیاج نباشد پیمانکار پیشنهاد خود را به دستگاه نظارت می‌دهد. دستگاه نظارت پیشنهاد مزبور را مورد توجه قرار داده و در صورت موجه بودن آن اجازه خروج خواهد داد.

ماده 21- حفاظت کارگاه و شخص ثالث – بیمه – مراقبت‌های لازم

الف) پیمانکار از روز تحویل گرفتن اراضی و تشکیل کارگاه تا روز تحویل موقت عمليات موضوع پیمان مسئول حفظ و نگهداری ماشین‌آلات و تأسیسات و مصالح و اراضی و راه‌ها و ابنیه‌ای که تحت‌نظر و مراقبت او قرار دارد می‌باشد و به همین منظور اقدامات لازم را برای نگهداری و حفاظت كليه اشياء و تأسیسات موجود در داخل کارگاه در مقابل عوارض جوى و طغیان آب رودخانه و سرقت و حریق و غیره به‌عمل می‌آورد. همچنین همچنین پیمانکار در حدود قانون حفاظت فنی مسئول خسارات وارده به شخص ثالث در محوطه کارگاه می‌باشد و در هرحال کارفرما در این مورد هیچ نوع مسئولیتی به‌عهده ندارد.

پیمانکار متعهد است کلیه تدابیر لازم را برای جلوگیری از وارد شدن خسارت و آسیب به املاک مجاور اتخاذ نماید و اگر در اثر سهل‌انگاری او خسارتی به املاک مجاور یا محصول آن‌ها وارد بیاید پیمانکار مسئول جبران آن خواهد بود.

ب) پیمانکار مکلف است آن قسمت از ساختمان‌ها و تأسیسات موضوع پیمان را که در شرایط مناقصه ذکر شده در مقابل مواردی از حوادث غیرمترقبه مذکور در آن شرایط به قیمت محاسبه شده در پیشنهاد مناقصه به نفع کارفرما نزد مؤسسه‌ای که کارفرما تعیین می‌کند بیمه نموده و بیمه‌نامه‌ها را به کارفرما تسلیم نماید.

کلیه بیمه‌نامه‌ها باید تا تاریخ تحویل موقت اعتبار داشته و درصورتی‌که تاریخ تحویل موقت به عللی به تأخیر افتد پیمانکار مکلف است بیمه‌نامه‌ها را تا مدتی که لازم است تمدید نماید.

در صورت بروز حادثه‌ای که باعث از بین رفتن تمام یا قسمتی از کارهای انجام یافته بشود پیمانکار موظف است اولاً مراتب را فوراً به کارفرما و برطبق مقررات بیمه به بیمه‌گر اطلاع دهد. ثانیاً طبق دستور کارفرما یا دستگاه نظارت کارها را به‌حالت اولیه بازگرداند.

کارفرما خسارت‌های وارده بر آنچه را که بیمه شده است از بیمه‌گر وصول نموده و به تناسب پیشرفت کار تدریجاً به پیمانکار پرداخت خواهد کرد.

تبصره – درصورتی‌که خسارت‌های دریافتی از بیمه‌گر کافی برای اعاده کارها به‌صورت اولیه نباشد مابه‌التفاوت را پیمانکار شخصاً تأمین خواهد کرد.

ج) پیمانکار موظف است روشنایی قسمت‌هایی از داخل کارگاه را که باید روشن باشد تأمین کند و همچنین علائم خطر و وسایل حفاظتی و عنداللزوم حصارکشی را فراهم نموده تعداد کافی نگهبان و مراقب در هرجا که لازم باشد بگمارد. هزینه این قبیل کارها به‌عهده پیمانکار است.

د) پیمانکار متعهد است عملیات اجرایی خود را طوری انجام دهد که در سواره‌رو و پیاده‌رو حداقل راهی برای عبور و مرور عابرین و وسایط نقلیه همواره باز بماند و مصالح خود را در محل‌هایی انبار نماید که موجب ناراحتی و یا زحمت ساکنین اطراف و يا عابرین نگردد.

بدیهی است استفاده از ماشین‌آلات در ساعات کار و بالنتيجه صدای آن‌ها و همچنین استفاده از راه‌های معین به‌منظور انجام عملیات مزاحمت تلقی نمی‌گردد.

در مواردی‌که اجرای کامل عملیات ایجاب کند که قسمتی از سواره‌رو یا پیاده‌رو برای مدتی موقت با اطلاع دستگاه نظارت یا ناظر مقیم به‌کلی مسدود گردد عبور و مرور به‌وسیله راه‌های انحرافی تأمین خواهد شد. ترتیب احتساب هزینه ایجاد و نگهداری این راه‌های انحرافی در شرایط خصوصی پیمان با سایر اسناد آن معین شده است.

پیمانکار نمی‌تواند بدون اجازه مالكين در املاک مجاور کارگاه تصرفاتی بکند و یا آن املاک را مورد استفاده قرار دهد. همچنین پیمانکار متعهد است در حمل مصالح و ماشین‌آلات و عبور آن‌ها از راه‌ها و پل‌ها و داخل تونل‌ها، رعایت قوانین و مقررات و نُرم‌ها را بنماید و اگر عبور ماشین یا مصالحی ترتیب خاصی را ایجاب کند با نظر کارفرما یا دستگاه نظارت اقدام کند.

به‌طورکلی هرگاه پیمانکار برخلاف مفاد این بند رفتار کند مسئول جبران خسارت وارده بوده و باید از عهده آن برآید.

ه‍) هرگاه در محوطه کارگاه و یا در مجاورت آن پیمانکاران دیگری کاری برای کارفرما انجام دهند پیمانکار متعهد است تا آنجا که به‌کار او و پیشرفت آن لطمه وارد نیاید تسهیلات لازم را برای کار آن پیمانکاران فراهم بیاورد.

و) پیمانکار متعهد است انتظامات کارگاه را به وسایل مقتضی تأمین کند و از ورود اشخاص غیرمجاز و همچنین کسانی‌که باعث اختلال نظم کارگاه می‌شوند راساً یا با توسل به مقامات انتظامی جلوگیری کند.

ماده 22- مداخله کارفرما

هرگاه پیمانکار در اجرای قسمتی یا تمام موارد مندرج در ماده 21 سهل‌انگاری یا کوتاهی کند و بر اثر آن خسارتی وارد آید و همچنین از تعهداتی که در آن ماده به‌عهده گرفته است خودداری نماید کارفرما حق خواهد داشت آن تعهدات را به‌جای پیمانکار انجام داده و هزینه‌های مربوطه را از محل مطالبات و یا تضمین‌های پیمانکار به‌حساب او پرداخت کند. در این‌صورت هرگونه ادعای پیمانکار نسبت به این قبیل پرداخت‌ها و همچنین نسبت به تشخیص کارفرما خواه از نظر اساس تخلف و خواه از نظر مبلغ پرداختی بلااثر خواهد بود.

ماده 23- قوانین کار و بیمه‌های اجتماعی و حفاظت فنی و عوارض و مالیات‌ها

پیمانکار تأیید می‌کند که از جمع قوانین و مقررات مربوط به کار و بیمه‌های اجتماعی و حفاظت فنی و همچنین قوانین مربوط به مالیات‌ها و عوارض کاملاً مطلع بوده و متعهد است همه آن‌ها را رعایت کند. در هرحال مسئولیت عدم اجرای قوانین و مقررات فوق‌الذکر متوجه کارفرما نخواهد بود.

ماده 24- انتقال به غیر و پرداخت مطالبات پیمانکاران جزء

الف- پیمانکار نمی‌تواند بدون موافقت کتبی کارفرما موضوع پیمان را به غیر واگذار کند.

ب- پیمانکار می‌تواند به‌منظور تسهیل و تسریع در اجرای جزء یا جزئیاتی از عملیات موضوع پیمان موافقت‌نامه‌هایی با شخص یا اشخاص یا پیمانکاران جزء منعقد کند مشروط بر آنکه آنان را از واگذاری کار به غير ممنوع دارد. این واگذاری نباید به هیچ‌وجه به قسمی باشد که از پیشرفت کار طبق برنامه بکاهد و به هرحال تحت هیچ عنوان از مسئولیت و تعهدات پیمانکار نخواهد کاست.

در موافقت‌نامه باید قید شود که در صورت بروز اختلاف بین پیمانکار و پیمانکار جزء نماینده کارفرما و یا دستگاه نظارت به مورد اختلاف رسیدگی نموده و هر تصمیمی اتخاذ کند برای طرفین (پیمانکار و پیمانکار جزء) قطعی و غیرقابل اعتراض و لازم‌الاجراء است.

هرگاه در پرداخت مطالبات پیمانکاران جزء با توجه به شرایط مندرج در پیمان آن‌ها تأخیری روی دهد درصورتی‌که پیمانکار جزء تعهدات خود را براساس موافقت‌نامه تنظیمی بین خود و پیمانکار کاملاً انجام داده باشد و کار او مورد قبول و پسند دستگاه نظارت باشد کارفرما یا دستگاه نظارت می‌تواند بنابر تقاضای پیمانکار جزء به کار او با حضور نماینده پیمانکار رسیدگی کند. اگر در اثر رسیدگی پیمانکار جزء طلبکار شود و پیمانکار از پرداخت آن خودداری کند دستگاه نظارت حق خواهد داشت طلب پیمانکار جزء را از محل مطالبات با ضمانت‌نامه‌های پیمانکار به‌حساب او بپردازد. درصورتی‌که با اخطار کتبی دستگاه نظارت پیمانکار یا نماینده او برای رسیدگی حاضر نشود کارفرما یا دستگاه نظارت راساً رسیدگی و به‌ترتيب فوق عمل خواهد نمود و این عمل قطعی و غیرقابل اعتراض خواهد بود.

ماده 25- اجرای عملیات موضوع پیمان در شب

به‌طورکلی اجرای عملیات موضوع پیمان در شب ممنوع است مگر در مواردی‌که در برنامه تفصیلی اجرایی پیش‌بینی شده باشد.

هرگاه به‌سبب بروز بعضی تأخیرات انجام عملیات طبق تشخیص پیمانکار در مدت پیمان امکان‌پذیر نباشد پیمانکار می‌تواند با موافقت دستگاه نظارت قسمتی از عملیات را در شب اجرا کند.

هرگاه دستگاه نظارت تشخیص دهد که پیشرفت کار پیمانکار به‌نحوی نیست که کلیه عملیات در مدت پیمان پایان یابد در این‌صورت می‌تواند به پیمانکار دستور دهد که قسمتی از عملیات را در شب اجرا کند، در این حالت پیمانکار مکلف به اجرای دستور بالا بوده و حق ادعا و مطالبه هیچ‌گونه خسارت و اضافه بهاء نخواهد داشت.

پیمانکار متعهد است ترتیب کار را طوری بدهد که اجرای عملیات در شب برای ساکنین و مؤسسات مجاور زحمتی ایجاد نکند.

ماده 26- اشیاء عتیقه و آثار تاریخی

هرگاه ضمن اجرای عملیات موضوع پیمان اشياء عتيقه و يا آثار تاریخی و مسکوکات قدیمی و نظایر آن در محل کار پیدا شود پیمانکار متعهد است بلافاصله مراتب را از طریق دستگاه نظارت به اطلاع کارفرما و همچنین طبق قوانین به اطلاع دستگاه‌های انتظامی برساند.

کارفرما اقدام فوری برای حفظ و نگهداری و یا انتقال اشياء عتيقه به‌عمل خواهد آورد. پیمانکار باید تا هنگام مداخله مقامات صالحه و دستگاه‌های کارفرما در حفظ و نگهداری اشیاء و آثار مزبور مراقبت‌های لازم به‌عمل آورد.

ماده 27- محل قانونی پیمانکار

محل قانونی پیمانکار همان است که در مقدمه پیمان نوشته شده است و درصورتی‌که این محل تغییر کند پیمانکار متعهد است محل جدید خود را بلافاصله كتباً به کارفرما و دستگاه نظارت اطلاع دهد. درصورتی‌که پیمانکار به این تعهد خود عمل نکند هر نامه‌ای که از طرف کارفرما یا دستگاه نظارت به‌وسیله نامه‌رسان یا پست به محل قانونی سابق پیمانکار ارسال شود ابلاغ شده تلقی خواهد شد.

فصل سوم

تعهدات و اختیارات کارفرما

ماده 28- تحویل کارگاه

الف) کارفرما متعهد است کلیه زمین‌هایی را که برای تأسیس و ایجاد کارگاه و انجام عملیات موضوع پیمان موردنیاز است در تاریخ‌هایی که در برنامه تفصیلی اجرایی منضم به پیمان پیش‌بینی شده است طبق صورتمجلس‌هایی تحویل پیمانکار بدهد.

در این صورتمجلس‌ها باید وسعت و موقعیت زمین‌هایی که در آن‌ها ابنيه مختلف ساخته می‌شود. و همچنین کلیه نقاط و نشانه با مشخصات آن‌ها و محور عملیات و محل منابع تهیه مصالح ذکر شود.

اراضی تحویلی محدود به حدودی خواهد بود که در برنامه تفصیلی اجرایی تعیین شده و به وسعت و کیفیتی تحویل خواهد شد که پیمانکار بتواند عملاً به‌طور پیوسته و بدون انقطاع عمليات موضوع پیمان را طبق برنامه تفصیلی اجرایی انجام دهد.

تبصره – چنانچه شروع عملیات ساختمانی در اراضی تحویلی مستلزم پروانه ساختمان و یا پرداخت تعهداتی نظیر حق ریشه مالیات زمین، عوارض سطح شهر و امثال آن باشد کارفرما متعهد به تحصیل پروانه ساختمان و پرداخت تعهدات مزبور خواهد بود.

ب- نقشه‌های تفصیلی اجرایی و مدارک فنی با توجه به برنامه پیشرفت کار در دو نسخه مجاناً به پیمانکار تحویل می‌شود. تحویل نسخ اضافی به پیمانکار در مقابل پرداخت بهاء خواهد بود.

ج) هرگاه کارفرما نتواند زمین‌های لازم را در موعدهایی که در برنامه تفصیلی اجرایی پیش‌بینی شده است تحویل پیمانکار نماید و مدت تأخیر در تحویل زمین از ده درصد مدت پیمان تجاوز کند و بنابر گزارش کتبی دستگاه نظارت پیمانکار در سایر قسمت‌ها کار خود را طبق برنامه پیشرفت داده باشد به‌منظور جبران خسارت پیمانکار برای ماه‌هایی که علاوه بر ده درصد بالا در تحویل زمین تأخیر شده است کارفرما ماهيانه یک درصد مبلغ برآورد کارهایی که به‌علت عدم تحویل زمین به تأخیر می‌افتد و براساس قیمت‌های منضم به پیمان به پیمانکار خواهد پرداخت.

مدت تأخیر در تحویل زمین هیچ‌گاه و در هیچ مورد از سی درصد مدت پیمان نباید تجاوز کند و در صورت تجاوز پیمانکار حق خواهد داشت انجام کارهای پیش‌بینی شده در زمین‌های تحویل نشده را از تعهدات خود حذف نماید و یا اینکه در صورت عدم تحویل کل زمین مورد قرارداد پیمانکار حق فسخ قرارداد را خواهد داشت.

ماده 29- تغییر مقادیر کار

درج مقادیر تخمینی کار در فهرست بهاء و یا در برآورد کارها به پیمانکار حق نمی‌دهد که انجام کامل آن‌ها را از کارفرما بخواهد. مقادیر کارها ممکن است تغییر کند و حدود این تغییرات تابع شرایط زیر می‌باشد:

هرگاه مقادیر کار در هریک از اقلام مورد پیمان کم و یا زیاد شود پیمانکار ملزم به انجام کار براساس قیمت‌های پیمان خواهد بود مشروط بر اینکه جمع کل مبلغ پیمان با درنظر گرفتن قیمت‌های کارهای جدید موضوع ماده 30 بیش از 25 درصد نسبت به‌مبلغ اولیه پیمان تغییر نکند.

تبصره – اضافه یا کسر مقدار کار هریک از اقلام تا ده درصد با دستور دستگاه نظارت عمل می‌شود و مازاد بر آن فقط با اجازه کارفرما قابل اجرا می‌باشد.

ماده 30- کارهای جدید

چنانچه حین اجرای عملیات موضوع پیمان دستگاه نظارت یا کارفرما انجام کارهایی را به پیمانکار ابلاغ نماید که برای آن‌ها قبلاً برآورد قیمت نشده باشد. پیمانکار موظف است بلافاصله پس از وصول چنین دستوراتی تعیین قیمت واحد هر کار را کتباً از دستگاه نظارت تقاضا کند.

قیمت‌های مورد بحث به شرح زیر تعیین خواهد شد:

الف) هرگاه تمامی مبانی قیمت در برآورد قیمت‌ها و مدارک منضم به پیمان موجود باشد قیمت واحد کارهای جدید براساس همان مبانی و تجزیه بهاء منضم به پیمان از طرف دستگاه نظارت تعيين و جهت اجرا به پیمانکار ابلاغ می‌شود. در این‌صورت شاخص مبنا برای قیمت‌های جدید که بدین نحو تعیین می‌گردد و به تصویب می‌رسد همان شاخص مبنای پیمان خواهد بود.

ب) هرگاه قسمتی از مبانی قیمت در برآورد قیمت‌ها و مدارک منضم به پیمان موجود نبود و قسمتی موجود باشد قیمت واحد کارهای جدید در آن قسمت از مبانی که موجود نیست به نرخ روز با توافق پیمانکار و در آن قسمت که موجود است براساس آن از طرف دستگاه نظارت تعيين و پس از تصویب کارفرما به پیمانکار ابلاغ می‌شود، در این‌صورت آن قسمت که براساس مبانی موجود در پیمان و منضمات آن به‌دست آمده به‌صورت خود حفظ و آنچه از قیمت روز به‌دست می‌آید باید در خارج قسمت شاخص مبنا به شاخص متوسط سه ماهه مربوط به توافق قیمت کار جدید ضرب شده و با عدد اول جمع گردد.

مثال- فرض می‌کنیم قیمت واحد جدیدی بالغ بر ۱۰۰ ریال شده است که 40 ریال آن براساس مبانی قیمت‌های پیمان و 60 ریال دیگر براساس نرخ روز باشد. اینک اگر فرض شود شاخص مبنای پیمان عدد 150 و متوسط شاخص سه ماهه مربوطه عدد 180 باشد بنابراین قیمت جدید پس از اعمال فرمول فوق‌الذکر به‌صورت زیر درمی‌آید:

حال رقم 90 ریال در ردیف سایر قیمت‌های تعیین شده قرار گرفته و مانند آن‌ها مشمول مقررات بعدی خواهد بود.

ج- هرگاه هیچ‌یک از مبانی قیمت در برآورد قیمت‌ها و مدارک منضم به پیمان موجود نباشد.

قیمت واحد کارهای جدید براساس نرخ‌های دستمزد و مصالح به نرخ روز از طرف دستگاه نظارت با توافق پیمانکار تعیین و پس از تصویب کارفرما به پیمانکار ابلاغ می‌شود، قیمتی که بدین نحو به‌دست می‌آید باید در خارج قسمت شاخص مبنای پیمان بر شاخص متوسط سه ماهه‌ای که در آن مبانی قیمت کار جدید توافق شده است ضرب شده و حاصل در ردیف قیمت‌های برآورد شده قرار گیرد و مانند آن‌ها مشمول تعديل قيمت شود.

مثال- فرض می‌کنیم قیمت واحد جدید بالغ بر 100 ریال شده است و شاخص مبنا همان عدد 150 و شاخص متوسط سه ماهه مربوطه عدد 180 باشد بنابراین:

رقم 33/83 ریال در ردیف سایر قیمت‌ها قرار گرفته و مانند آن‌ها مشمول سایر مقررات می‌گردد.

تبصره – جمع بهای کارهایی که مشمول قیمت‌های جدید می‌شود نباید از ده درصد مبلغ اولیه پیمان تجاوز کند.

ماده 31- تغییرات مدت پیمان

در مورد زیر دستگاه نظارت با توجه به برنامه تفصیلی اجرای منضم به پیمان و تغییراتی که ممکن است در آن داده شود موضوع را مورد مطالعه و رسیدگی قرار داده و درصورتی‌که پیش آمدن این موارد را مستلزم تغییر مدت پیمان بشناسد تغییر مدت پیمان را به کارفرما پیشنهاد و پس از تصویب کارفرما به پیمانکار ابلاغ خواهد نمود:

الف) درصورتی‌که مقادیر کارها طبق ماده 29 تغییر کند و یا کارهای جدید طبق ماده 30 به پیمانکار واگذار شود.

ب) هرگاه نقشه‌های تفصیلی اجرایی تمام یا قسمتی از کارها به دستور کارفرما یا دستگاه نظارت تغییر اساسی کند و اجرای نقشه‌های جدید تغییر مدتی را ایجاب نماید.

ج) هرگاه کارفرما نتواند پرداخت صورت‌وضعیت‌ها و یا پیش‌پرداخت‌ها و یا به‌طورکلی تعهدات مالی خود را نسبت به پیمانکار در رأس موعدهای مندرج در اسناد پیمان انجام دهد ویا در تحویل اراضی و یا تسلیم نقشه‌ها و تحویل مصالح طبق برنامه تفصیلی اجرایی تأخیر کند.

د) در موارد حوادث قهریه و همچنین در موارد مربوط به کشف اشياء عتیقه و آثار تاریخی که به‌ترتیب در مواد 26 و 43 پیش‌بینی شده است.

ه‍) هرگاه محدودیت‌های جدید مندرج در قسمت دوم بند ب ماده 20 وقوع یابد.

و) درصورتی‌که کار طبق ماده 49 از طرف کارفرما موقتاً تعليق يابد.

ز) درصورتی‌که قوانین و مقررات جدیدی وضع شود که در مدت اجرای کار موثر باشد.

ماده 32- بازرسی عملیات پیمانکار

کارفرما در مدت اجرای پیمان می‌تواند توسط دستگاه نظارت یا مهندس مقيم و يا مامورین دیگر عملیات پیمانکار را بازرسی کند. پیمانکار موظف است هر نوع اطلاعات و مدارکی که مورد نیاز باشد در اختیار مامورین کارفرما بگذارد و تسهیلات لازم را برای انجام این بازرسی‌ها فراهم نماید و همچنین پیمانکار در موقع تحویل موقت و تحویل قطعی تسهیلات لازم را برای کمیسیون‌های مامور تحویل فراهم خواهد آورد.

ماده 33- حدود اختیارات مهندس مقیم

مهندس مقیم حق دارد با توجه به مفاد پیمان و اسناد و مدارک منضم به آن به نام نماینده کارفرما یا دستگاه نظارت در اجرای عملیات نظارت دقیق به‌عمل آورد و مصالح مصرفی و کارهای انجام شده را براساس مشخصات و نقشه‌ها مورد رسیدگی و آزمایش قرار دهد و هرگاه عیب و نقصی در کار مشاهده نماید به پیمانکار دستور رفع آن‌ها را بدهد ولی به هیچ عنوان حق ندارد از تعهدات پیمانکار بکاهد مگر آنکه دستور کاهش از طرف کارفرما و یا دستگاه نظارت کتبی تأیید شده باشد.

هرگاه بعضی از ماشین‌آلات یا ابزار کار معیوب بوده و نتوان با آن‌ها کار را طبق مشخصات انجام داد مهندس مقیم تعویض و تعمیر آن‌ها را از پیمانکار خواهد خواست.

پیمانکار مکلف است دستورات مهندس مقیم را در حدود مفاد این ماده به موقع اجرا بگذارد مگر در مواردی‌که آن‌ها را برخلاف مواد پیمان و شرایط عمومی و سایر اسناد و مدارک منضم به پیمان تشخیص دهد که در این‌صورت موظف است بلافاصله به کارفرما و یا دستگاه نظارت مراجعه و کسب تکلیف کند و در این موردنظر کارفرما و یا دستگاه نظارت قاطع خواهد بود.

با وجود نظارتی که از طرف مهندس مقیم در اجرای کارها به‌عمل می‌آید کارفرما و دستگاه نظارت حق دارند مصالح مصرفی و کارهای انجام یافته را براساس مشخصات و نقشه‌ها مورد رسیدگی قرار دهند و اگر آن‌ها را معیوب تشخیص داده و یا براساس پیمان و اسناد منضم به آن ندانند پیمانکار متعهد است مصالح و کارهای معیوب را به هزینه خود عوض نماید. در هرحال نظارت مهندس مقیم از مسئولیت پیمانکار نکاسته وسلب حق از کارفرما و دستگاه نظارت نمی‌نماید.

فصل چهارم

امورمالی – تحویل موضوع پیمان

ماده 34- ضمانت‌نامه انجام تعهدات

در موقع امضاء پیمان برای تضمین انجام تعهدات ناشیه از آن پیمانکار باید ضمانت‌نامه‌ای معادل پنج درصد مبلغ اولیه پیمان صادره از طرف بانک مورد قبول کارفرما و طبق نمونه‌ای که ضمیمه اسناد مناقصه بوده است تسلیم کارفرما کند. ضمانت‌نامه مذکور باید تا تاریخ تصویب صورت‌مجلس تحویل موقت موضوع پیمان معتبر باشد. مادام که تحویل موقت انجام نشده است پیمانکار مکلف است به دستور کارفرما ضمانت‌نامه بالا را تمدید کند و چنانچه تا 15 روز قبل از انقضاء مدت اعتبار آن طبق دستور کارفرما اقدام به تمدید نکند کارفرما حق دارد مبلغ آن‌را از بانک ضامن دریافت کرده و وجه آن‌را به‌جای ضمانت‌نامه به رسم وثیقه تا تصویب صورت‌مجلس تحویل موقت نزد خود نگاهدارد. کارفرما ضمانت‌نامه مزبور را به‌محض تصویب صورت‌مجلس تحویل موقت با توجه به تبصره ماده 52 آزاد خواهد نمود.

ماده 35- کسور وجه‌الضمان و استرداد آن

از مبلغ ناخالص صورت‌وضعیت‌های پیمانکار معادل ده درصد به‌عنوان تضمين حسن اجرای کار کسر و در حساب جداگانه‌ای نزد کارفرما نگاهداری می‌شود. نصف این مبلغ بلافاصله پس از تصویب صورت‌وضعیت قطعی و نصف دیگر آن بلافاصله پس از تصویب صورت‌مجلس تحویل قطعی از طرف کارفرما به پیمانکار پرداخت می‌گردد.

تبصره 1- اگر پیمانکار روی قیمت‌ها تخفیفی داده باشد مبلغ ناخالص عبارت خواهد بود از مبلغ کار بعد از وضع تخفیف و درصورتی‌که نسبت به قیمت‌ها اضافه‌ای پیشنهاد کرده باشد مبلغ ناخالص عبارت خوهد بود از مبلغ کار به علاوه اضافه پیشنهادی پیمانکار.

تبصره 2- صورت‌وضعیت قطعی با توجه به تبصره 1 ماده 40 بايد منتهی تاشش ماه بعد از تاریخ تحویل موقت تصویب شود و حساب قطعی پیمانکار معلوم و بالنتيجه تكليف آزاد نمودن نصف اول کسور وجه‌الضمان روشن گردد والا مبلغ مزبور در رأس موعد بالا اگر به‌صورت نقد باشد به پیمانکار مسترد و اگر به‌صورت ضمانت‌نامه باشد آزاد خواهد شد.

تبصره 3- بنابر تقاضای پیمانکار کارفرما می‌تواند مبلغ تضمين حسن اجرای کار را در مقابل اخذ ضمانت‌نامه از بانک مورد قبول کارفرما مسترد دارد.

ماده 36- پیش‌پرداخت

کارفرما موافقت دارد به‌منظور تقویت بنیه مالی پیمانکار و تکمیل تجهیزات او جمعاً تا معادل 25 درصد مبلغ اولیه پیمان به‌عنوان پیش‌پرداخت به‌شرح زیر به پیمانکار پرداخت کند:

الف) معادل ده درصد مبلغ اولیه پیمان بعد از امضاء و مبادله آن.

ب) معادل پنج درصد مبلغ اولیه پیمان پس از تهیه حدود 60 درصد ماشین‌آلات موردنیاز اجرای کار و تجهیز کامل کارگاه.

ج) معادل پنج درصد مبلغ اولیه پیمان بعد از آنکه پیمانکار معادل بیست درصد مبلغ اولیه پیمان برطبق صورت وضعیت‌های ماهانه (بدون احتساب مصالح پای کار) کار انجام داده باشد.

د) معادل پنج درصد مبلغ اولیه پیمان بعد از آنکه پیمانکار معادل چهل درصد مبلغ اولیه پیمان برطبق صورت‌وضعیت‌های ماهانه (بدون احتساب مصالح پای کار) کار انجام داده باشد. مبالغ بالا به‌ترتیب زیر واریز می‌شود:

بابت ده درصد موضوع بند الف از اولین صورت‌وضعیت به بعد تا میزان دوازده درصد مبلغ ناخالص هر صورت‌وضعیت کسر خواهد شد. بابت سایر پیش پرداخت‌ها طبق تشخیص کارفرما درصدی از مبلغ ناخالص هر صورت‌وضعیت کسر می‌گردد به نحویکه کلیه مبالغ پیش‌پرداخت با آخرین صورت‌وضعیت موقت (صورت‌وضعیت ماقبل آخر) مستهلک شود.

پیش‌پرداخت‌های بالا در مقابل ضمانت‌نامه‌هایی از بانک مورد قبول کارفرما پرداخت می‌شود. ضمانت‌نامه‌های مزبور باید تا پایان مدت پیمان معتبر و به‌دستور کارفرما قابل تمدید باشد همچنین ضمانت‌نامه‌ها باید طوری تنظیم شود که در موقع ضرورت ضبط و ریختن مبالغ آن‌ها به حسابی که کارفرما تعیین می‌کند مقدور باشد.

مبالغ ضمانت‌نامه‌ها به‌ترتیبی که اقساط ماهانه پیش‌پرداخت مربوطه واریز می‌گردد همزمان و متناسباً تقليل خواهد یافت.

تبصره – چنانچه مبلغ اولیه پیمان با الحاقیه‌هایی تغییر نماید مبالغ این الحاقیه‌ها نیز عیناً مشمول مفاد این ماده خواهد بود.

ماده 37- تنظیم صورت‌وضعیت موقت کارها و طرز پرداخت ماهانه

در آخر هر ماه شمسی دستگاه نظارت بمعیت نماینده پیمانکار صورت‌وضعیت کلیه کارهایی که از شروع پیمان تا آن تاریخ انجام یافته و همچنین وضعیت مصالح و تدارکات لازم برای اجرای پیمان که در پای کار موجود می‌باشد تعيين و براساس نرخ‌های منضم به پیمان تقویم می‌کند.

صورت‌وضعیت‌های موقت ماهیانه که بدین‌ترتیب تنظیم گردیده و دارای امضای نماینده پیمانکار و دستگاه نظارت می‌باشد توسط دستگاه مزبور منتهی تا آخر روز دهم ماه بعد به کارفرما تسلیم می‌شود.

کارفرما پس از رسیدگی از جهت تطبيق ارقام با پیمان و تصحیحات احتمالی لازم و کسر مبالغ هشت‌گانه زیر تتمه قابل‌پرداخت به پیمانکار را حداکثر ظرف ده روز (تا بیستم ماه بعد) با تنظیم سند و امضای آن به‌وسیله نماینده مختار پیمانکار با صدور چک به پیمانکار پرداخت خواهد نمود.

1- تخفیف پیمانکار (درصورتی‌که پیمانکار نسبت به قیمت‌های واحد و يا مبلغ کل کار تخفیفی داده باشد).

2- جمع وجوهی که بابت صورت وضعیت‌های موقت ماهانه قبلی پرداخت شده است.

3- ده درصد بابت کسور وجه‌الضمان.

4- اقساط پیش‌پرداخت.

5- مالیات و حقوق معادن و عوارض طبق قوانین و با توجه به بند د از ماده ۱۶.

6- اقساط بهاء مصالح و لوازم و تجهیزات تحویلی از طرف کارفرما به پیمانکار.

7- هرگونه جرائم احتمالی طبق مفاد شرایط عمومی پیمان.

8- کسور متفرقه دیگری که برطبق مفاد شرایط عمومی پیمان به‌عهده پیمانکار است.

با پرداخت صورت‌وضعیت موقت ماهانه به شرح بالا کلیه کارها و تدارکاتی که در صورت مزبور درج گردیده است به کارفرما تعلق خواهد گرفت که به‌منظور اجرای بقیه عملیات مورد پیمان به رسم امانت تا موقع تحویل موقت در اختیار پیمانکار خواهد بود.

نگاه‌‌داری و حفاظت کارهای انجام یافته و تدارکاتی که بهای آن‌ها پرداخت شده براساس مفاد پیمان به‌عهده پیمانکار است.

تبصره 1- هرگاه به عللی صورت‌وضعیت ارسالی دستگاه نظارت ناقص باشد یا برخی از ارقام آن مورد اعتراض کارفرما قرار گیرد و صورت‌وضعیت برای تصحیح به دستگاه نظارت عودت داده شود مدت ضرب‌الاجل پرداخت مبلغ صورت‌وضعیت از تاریخی شروع خواهد شد که صورت‌وضعیت تصحیح شده تسليم کارفرما بشود. در چنین صورتی در مقابل تقاضای پیمانکار کارفرما موافقت می‌نماید پس از کسر کسورات فوق از مبلغ صورت‌وضعیت که دستگاه نظارت محاسبه نموده است تا هفتاد درصد آن را به رسم على‌الحساب در وجه پیمانکار پرداخت کند و مابقی را پس از اصلاح و امضای صورت‌وضعیت به او بپردازد.

تبصره 2- چنانچه نماینده پیمانکار برای تنظیم صورت‌وضعیت موقت ماهانه حاضر نشود، اندازه‌گیری‌هایی که توسط دستگاه نظارت انجام می‌شود ملاک پرداخت خواهد بود.

تبصره 3- هرگاه پیمانکار نسبت به اقلام و ارقام و قیمت‌های صورت‌وضعیتی که به‌وسیله دستگاه نظارت تنظیم می‌شود معترض باشد مکلف است اعتراضات خود را با ذکر دلیل منتهی در ظرف یک ماه به کارفرما كتباً اعلام کند تا مورد رسیدگی قرار گیرد.

تبصره 4- کلیه مقادیر مندرج در صورت وضعیت‌های ماهانه و همچنین پرداخت‌هایی که بابت آن‌ها به‌عمل می‌آید جنبه موقت و غيرقطعی و على‌الحساب دارد و هر نوع اشتباه اندازه‌گیری و محاسباتی در صورت‌وضعیت‌های بعدی و یا صورت‌وضعیت قطعی اصلاح و رفع خواهد گردید.

تبصره 5- چنانچه تحویل قسمتی از مصالح و مواد تأسیسات بدون دریافت قیمت از پیمانکار برعهده کارفرما باشد قیمت آن‌ها در صورت‌وضعیت‌ها منظور نخواهد شد.

ماده 37- مکرر الف – تعدیل آحاد بهاء

برای پیمان‌های با مبلغ اولیه کمتر از پنجاه میلیون ریال تعدیل آحاده پیمان‌هایی که مبلغ اولیه آن کمتر از پنجاه میلیون ریال است طبق این ماده انجام می‌شود.

مبلغ کل صورت‌وضعیت‌ها در هر دوره سه ماهه برطبق شاخص‌های مربوط به آن دوره (دوره‌های منتهی به پایان خرداد، شهریور، آذر و اسفند هر سال) به شرح زیر تعدیل می‌شود:

الف) مبلغ کارهای صورت‌وضعیت شده در هر دوره سه ماهه منتهی به ماه‌های خرداد، شهریور، آذر و اسفندماه در پایان آن دوره در ضریبی به نام ضريب تعديل ضرب می‌شود. ضریب تعديل به شرح زیر تعیین می‌شود، ابتدا نسبت شاخص متوسطه سه ماهه هر دوره به شاخص مبنا را به‌دست می‌آورند. اگر این نسبت از عدد05/1 (یک و پنج صدم) بزرگ‌تر باشد از آن 05/0 (پنج صدم) کسر می‌شود و اگر کوچک‌تر از عدد 95/0 (نودوپنج صدم) باشد به آن عدد 05/0 (پنج صدم) اضافه می‌گردد.

تبصره – هرگاه نسبت شاخص‌های مذکور در فوق بین رقم 95/0 و 05/1 (یا برابر هریک از این ارقام) باشد عدد یک به‌عنوان ضریب تعديل درنظر گرفته می‌شود.

ب) شاخص‌های مذکور در این ماده شاخص‌هایی است که توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور با همکاری بانک مرکزی ایران تعیین و اعلام خواهد شد.

مبالغی که در پایان هر دوره سه ماهه به شرح مندرجات این ماده به‌دست می‌آید اگر در جهت کاهش قیمت‌ها باشد از مبلغ اولین صورت‌وضعیت ماه بعد کسر و اگر در جهت افزایش قیمت‌ها باشد مبلغ اولیه صورت‌وضعیت ماه بعد اضافه خواهد شد.

هریک از صورت‌وضعیت‌هایی که تا تاریخ اعلام شاخص بعدی تنظیم می‌شود براساس آخرین شاخص اعلام شده محاسبه و طبق آن عمل خواهد شد.

ماده 37- مکرر ب – تعدیل آحاد بهاء

(برای پیمان‌های با مبلغ اوليه پنجاه میلیون ریال و بیش‌تر) تعدیل آحاد بهاء پیمان‌هایی که مبلغ اولیه آن پنجاه میلیون ریال و یا بیش‌تر باشد طبق این ماده انجام می‌شود.

مبلغ کل صورت‌وضعیت‌ها در هر دوره سه ماهه برطبق شاخص‌های مربوط به آن دوره (دوره‌های منتهی به پایان خرداد، شهریور، آذر و اسفند هر سال) به شرح زیر تعدیل می‌شود:

الف) مبلغ کل کارهای صورت‌وضعیت شده در هر گروه و در هر دوره سه ماهه منتهی به ماه‌های خرداد، شهریور، آذر و اسفند در پایان آن دوره در ضریبی به نام ضريب تعديل که به شرح زیر تعیین می‌گردد ضرب می‌شود:

ابتدا نسبت شاخص متوسط سه ماهه مربوط به هر گروه را در هر دوره به شاخص مبنای آن گروه به‌دست می‌آورند. اگر این نسبت از عدد 05/1 (یک و پنج صدم) بزرگ‌تر باشد از آن 05/0 (پنج صدم) کسر می‌شود و اگر کوچک‌تر از عدد 95/0 (نودوپنج صدم) باشد به آن عدد 05/0 (پنج صدم) اضافه می‌گردد.

تبصره – هرگاه نسبت شاخص‌های مذکور در فوق بین رقم 95/0 و 05/1 (یا برابر هریک از این ارقام) باشد عدد یک به‌عنوان ضریب تعديل درنظر گرفته می‌شود.

شاخص‌های مذکور در این ماده شاخص‌هایی است که توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور با همکاری بانک مرکزی ایران تعیین و اعلام خواهد شد.

ب) مبالغی که در پایان هر دوره سه ماهه به شرح مندرجات این ماده به‌دست می‌آید اگر در جهت کاهش قیمت‌ها باشد از مبلغ اولین صورت‌وضعیت ماه بعد کسر و اگر در جهت افزایش قیمت‌ها باشد به ‌مبلغ اولین صورت‌وضعیت ماه بعد اضافه خواهد شد.

هریک از صورت‌وضعیت‌هایی که تا تاریخ اعلام شاخص بعدی تنظیم می‌شود براساس آخرین شاخص اعلام شده محاسبه و طبق آن عمل خواهد شد.

ماده 38- پرداخت‌های ارزی

هرگاه پیمانکار برای بعضی هزینه‌های اجرای پیمان احتیاج به ارز داشته باشد کارفرما می‌تواند قسمتی از مبالغ صورت‌وضعیت‌ها به‌صورت ارز از ارزهایی که امکان دارد در اختیار داشته باشد به نرخ رسمی فروش بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در تاریخ در خواست پیمانکار به شرح زیر به پیمانکار پرداخت نماید.

الف) هرگاه پیمانکار شرکت ایرانی باشد و طبق مفاد بند الف از ماده 17 تعدادی متخصص خارجی استخدام کند باید شرایط استخدام و مشخصات (میزان حقوق و مزایا محل اقامت، مدت استخدام و غيره) آن‌ها را از طریق دستگاه نظارت کتباً به کارفرما اطلاع دهد.

در این‌صورت آن قسمت از حقوق این متخصصین که به ارز تعهد شده است و هیچ‌گاه از پنجاه درصد حقوق آن‌ها تجاوز نخواهد کرد قابل پرداخت خواهد بود مشروط بر آنکه هم ارز ریالی جمع این قبیل پرداخت‌ها از سه درصد مبلغ وضعیت تجاوز نکند.

ب) هرگاه پیمانکار شرکت مختلط ایرانی و خارجی باشد به‌منظور تأمین هزینه پرسنلی و هزینه‌های اداره مرکزی شرکت خارجی در خارج و همچنین سود شرکت خارجی با رعایت مقررات ارزی بانک مرکزی ارز مورد احتیاج در اختیار پیمانکار گذارده خواهد شد.

ج) درصورتی‌که برای اجرای موضوع پیمان، پیمانکار احتیاج به مصالح و تأسیسات و لوازمی داشته باشد که طبق مشخصات باید از خارج کشور وارد شود کارفرما براساس پیمان منعقده با کارخانه سازنده با کمپانی فروشنده به‌حساب پیمانکار اقدام به افتتاح اعتبار خواهد کرد.

پیمانکار باید اوراق بانکی و صورت حساب‌های فروشنده را از لحاظ مقادیر و مشخصات که منطبق با مدارک موضوع ماده 1 پیمان باشد به مسئولیت خود کنترل نموده و پس از تأیید به دستگاه نظارت تسلیم کند. اسناد و مدارک مربوط به چنین مصالح و تأسیسات و لوازم باید به نام کارفرما تنظیم و صادر شود.

پس از آنکه مصالح و تأسیسات و لوازم بالا وارد کارگاه شد و بهای آن‌ها به‌صورت کار یا تدارکات در صورت‌وضعیت‌ها منظور گردید پرداخت‌های قبلی که به‌صورت اعتبار از طرف کارفرما انجام شده است به ریال از طلب پیمانکار بابت صورت وضعیت‌ها کسر خواهد شد.

ماده 39- تحویل موقت

پس از آنکه پیمانکار لااقل نودوهفت درصد عملیات موضوع پیمان را طبق مشخصات و نقشه‌ها و سایر اسناد ضمیمه پیمان انجام داد مشروط بر آنکه باقیمانده و یا نقایص کارها مربوط به قسمت عمده‌ای از یک کار اساسی و یا به‌صورتی نباشد که استفاده از کار انجام شده را غیر ممکن سازد می‌تواند از طریق دستگاه نظارت تقاضای تحویل موقت کند و نماینده خود را برای عضویت کمیسیون تحویل معرفی نماید. دستگاه نظارت مراتب را مورد رسیدگی قرار داده و در صورت تأیید با تعیین تاریخ آمادگی کار جهت تحویل تقاضا تشکیل کمیسیون تحویل موقت را از کارفرما می‌نماید.

این کمیسیون مرکب خواهد بود از:

از طرف کارفرما	یک نفر
از طرف اداره امور مالی دستگاه کارفرما	یک نفر
از طرف دستگاه نظارت	یک نفر
از طرف پیمانکار	یک نفر

کارفرما و اعضای کمیسیون و همچنین تاریخ تشکیل آن را کتباً به اطلاع پیمانکار خواهد رسانید و تا تشکیل کمیسیون تحویل موقت دستگاه نظارت برنامه‌ای برای انجام آزمایش‌هایی که برای عمل تحويل طبق اصول فنی لازم باشد تهیه و به پیمانکار ابلاغ می‌کند تا آن قسمت از وسایل را که تدارک آن‌ها طبق پیمان به‌عهده اوست برای روز تشکیل کمیسیون در محل کار آماده نماید.

آزمایش‌های لازم با حضور اعضای کمیسیون توسط دستگاه نظارت انجام می‌شود و نتایج آن در صورت‌مجلس تحویل موقت قید می‌گردد.

کمیسیون تحویل موقت فهرستی از نقایص و معایب کارها و عمليات ناتمام و آزمایش‌هایی که نتیجه آن بعداً معلوم می‌گردد تنظیم و ضميمه صورت‌مجلس تحویل موقت خواهد نمود و به‌منظور رفع نقایص و معایب و تکمیل کارهای ناتمام مهلتی برای پیمانکار معین و به دستگاه نظارت ماموریت خواهد داد که در رأس مهلت مزبور عملیات را مجدداً بازدید کند و اگر براساس فهرست نقایص فوق‌الذكر هیچ‌گونه عیب و نقص و کار ناتمامی باقی نمانده باشد صورت‌مجلس تحویل موقت و گواهی رفع نقایص و معایب و همچنین نتیجه آزمایش‌های خواسته شده را که مکمل آن صورت‌مجلس است برای کارفرما ارسال خواهد داشت تا پس از تصویب او به پیمانکار ابلاغ شود.

تبصره 1- تقاضای پیمانکار به‌منظور انجام تحویل موقت باید با توجه به تشریفات اداری تشکیل کمیسیون لااقل بیست روز قبل از آمادگی کارها برای تحویل موقت به دستگاه نظارت تسلیم گردد.

دستگاه نظارت و کارفرما ترتیب کار را طوری خواهند داد که کمیسیون تحویل حداکثر در مدت بیست روز پس از تاریخ تقاضای پیمانکار در محل کار حاضر و برای تحویل موقت اقدام نماید. چنانچه کمیسیون تحویل دیرتر از موعد فوق حاضر شود، در این‌صورت تاریخ آمادگی کار جهت تحویل که از طرف دستگاه نظارت تعیین شده است قبول شده تلقی و تعهدات پیمانکار در مورد تحویل کارها و همچنین شروع دوره تضمین موضوع ماده 5 پیمان و جرائم تأخیر از آن تاریخ احتساب خواهد شد مشروط بر اینکه کمیسیون تحویل موقت ضمن صورت‌مجلس مربوطه نظر دستگاه نظارت را در مورد تاریخ آمادگی کار جهت تحویل تأیید نماید و در غیر این‌صورت تاریخ تعيين شده از کمیسیون مزبور ضمن صورت‌مجلس تحویل ملاک عمل خواهد بود.

تبصره 2- چنانچه تاریخ تنظیم صورت‌مجلس تحویل موقت و یا تاریخ تعیین شده از طرف کمیسیون تحویل به‌عنوان تاریخ آمادگی کار جهت تحویل (درصورتی‌که کمیسیون تحویل دیرتر از موعد مقرر در محل کار حاضر شود) مؤخر بر تاریخ خاتمه مدت پیمان باشد در فاصله بین این دو تاریخ پیمانکار مشمول جریمه مقرر در ماده 50 خواهد بود.

چنانچه تاریخ واقع رفع نواقص موخر بر تاریخ خاتمه مدت پیمان به اضافه مهلت مقرر برای رفع نقایص باشد پیمانکار نسبت به فاصله زمان بین تاریخ تعیین شده برای رفع نقایص و تاریخ واقعی رفع آن‌ها مشمول جریمه مقرر در ماده 50 خواهد بود.

تبصره 3- پیمانکار موظف است بعد از تحویل موقت کلیه ماشین‌آلات و مصالح اضافی متعلق به خودرا در ظرف مدت مناسبی که مورد قبول دستگاه نظارت باشد از محل کار خارج نماید. به علاوه پیمانکار باید طبق دستور دستگاه نظارت ساختمان‌های موقتی را که جهت اجرای کارها در محل کار ساخته است تخریب و یا پیاده نموده و مصالح آن‌را از محل کار خارج کند و کارگاه را به هزینه خود تمیز کند.

هرگاه قسمتی از ساختمان‌ها و تأسیسات موقتی پیمانکار مورد احتیاج کارفرما باشد قیمت آن با تراضی طرفين تعیین و این تأسیسات و ساختمان‌ها به کارفرما فروخته و تحویل خواهد شد.

ماده 40- صورت‌وضعیت قطعی

به‌محض آنکه تحویل موقت کلیه کارها انجام گرفت و صورتجلسه آن مورد تصویب کارفرما واقع شد دستگاه نظارت (یا جانشین آن) به معیت نماینده پیمانکار که با اخطار کتبی و مهلت 10 روزه دعوت شده اقدام به اندازه‌گیری و تهیه صورت‌وضعیت قطعی کارهای انجام شده خواهد کرد. مقادير و ارقامی که در صورت‌وضعیت قطعی منظور می‌شود و به تنهایی قاطع خواهد بود و یکی از ماخذ تسویه قطعی محاسبات قرار خواهد گرفت ولو آنکه بین آن‌ها و مقادیر یا ارقامی که در صورت وضعیت‌های موقت منظور گردیده اختلافاتی باشد.

درصورتی‌که پیمانکار با وجود اخطار کتبی قبلی ده روزه دستگاه نظارت یا جانشین آن برای تهیه صورت‌وضعیت قطعی حاضر نشود و یا نماینده خود را به دستگاه نظارت معرفی نکند دستگاه نظارت راساً اقدام به تهیه صورت‌وضعیت قطعی خواهد نمود.

صورت وضعیت قطعی که بدین‌ترتیب تنظیم می‌شود با ضمائم و اوراق محاسبه ضمن نامه برای پیمانکار ارسال خواهد گردید تا اگر مشارالیه نسبت به محاسبه ارقام صورت‌وضعیت قطعی اعتراضی داشته باشد منتهی در مدت دو ماه از تاریخ ارسال، اعتراضات خود را کتباً تسلیم دستگاه نظارت کند و درصورتی‌که پیمانکار ظرف مدت مقرر در بالا نسبت به محاسبه صورت‌وضعیت قطعی اعتراضی ننماید صورت‌وضعیت مزبور قبول شده تلقی خواهد شد.

پیمانکار اعتراضاتی را که احياناً نسبت به محاسبه‌صورت‌وضعیت قطعی دارد، باید با مدارک مثبته و ذکر دلیل کتباً به دستگاه نظارت اعلام دارد تا از طرف دستگاه مزبور مورد رسیدگی قرار گرفته و نسبت به اقلام مورد اختلاف تصمیم نهایی اتخاذ شود.

پیمانکار می‌تواند آن قسمت از اعتراضات را که مورد قبول دستگاه نظارت و کارفرما واقع نمی‌شود طبق ماده 53 به مرجع حل اختلافات ارجاع دهد.

تبصره 1- حداکثر جمع مدت اندازه‌گیری کارها و تهیه صورت‌وضعیت قطعی و همچنین مهلتی که طبق ماده برای اعتراضات احتمالی پیمانکار درنظر گرفته شده و رسیدگی به این اعتراضات و بالاخره تصویب صورت‌وضعیت قطعی نباید از شش ماه که شروع آن تاریخ رفع نقایص است تجاوز کند.

تبصره 2- در پایان کار هیچ‌یک از مصالح و تأسیساتی که به‌طور موقت برای اجرای عملیات به‌کار برده شده در صورت‌وضعیت قطعی منظور نمی‌شود و متعلق به پیمانکار می‌باشد مگر در مواردی‌که خلاف آن در اسناد و مدارک پیمان تصریح شده باشد و یا آنکه در صورت اقتضا برای واگذاری آن‌ها به‌کارفرما توافق شود.

تبصره 3- اگر به عللی که ناشی از قصور و تقصیر پیمانکار نباشد به دستور کارفرما کار به‌طور ناتمام تحویل گرفته شود نسبت به احتساب بهای مصالح پای کار و مصالح و تأسیسات سفارش شده از طرف پیمانکار و همچنین تأسیسات و تجهیزات متعلق به پیمانکار طبق ماده 48 اقدام و در صورت‌وضعیت قطعی منظور می‌گردد.

ماده 41- تحویل قطعی

در پایان دوره تضمین مندرج در ماده 5 پیمان کارفرما به تقاضای پیمانکار اعضای کمیسیون تحویل قطعی و همچنین تاریخ تشکیل کمیسیون را به همان نحو که در ماده 39 برای تحویل موقت پیش‌بینی شده است معین و به پیمانکار کتباً ابلاغ می‌نماید. کمیسیون پس از بازدید کارها هرگاه عیب و نقصی که ناشی از کار پیمانکار باشد مشاهده نمایند تحویل قطعی خواهد گرفت و بلافاصله صورت‌مجلس مربوط به آن را تنظیم می‌نمایند و کارفرما تصویب آن‌را به پیمانکار ابلاغ می‌کند.

تبصره – هرگاه کمیسیون عیب و نقصی ناشی از کار پیمانکار در عملیات موضوع پیمان مشاهده نماید برای رفع آن‌ها طبق ماده 6 پیمان رفتار خواهد شد.

ماده 42- هزینه نگاهداری در دوره تضمین

هزینه‌های بهره‌برداری و نگاهداری عملیات موضوع پیمان به‌عهده کارفرما می‌باشد ولی هزینه‌های ناشی از نقص عمل پیمانکار به‌عهده اوست و نسبت به آن‌ها طبق ماده 6 پیمان رفتار خواهد شد.

فصل پنجم

حوادث قهری – فسخ – ختم – تعليق – جرائم – تسویه حساب پیمانکار – حل ‌اختلاف

ماده 43- حوادث قهری و غیرمترقبه

جنگ اعم از اعلام شده یا نشده – انقلابات و اعتصابات عمومی – شیوع بیماری‌های واگیردار – زلزله – سیل و طغیان‌های غیرعادی – خشکسالی‌های بی‌سابقه و همچنین آتش‌سوزی‌های دامنه‌دار و غیره که ناشی از کار پیمانکار نباشد جزء حوادث قهری محسوب شده و در مورد خسارت ناشی از آن‌ها به‌ترتیب زیر عمل خواهد شد:

الف) هرگاه خسارات وارده مشمول بیمه موضوع بند ب ماده 21 باشد برای جبران خسارات طبق همان ماده اقدام خواهد شد.

ب) هرگاه خسارات وارده مشمول بیمه موضوع بند ب ماده 21 نباشد جبران این خسارات به‌عهده کارفرما می‌باشد.

تبصره – منظور از جبران خسارت مذکور در فوق اعاده کارها به‌صورت قبل از وقوع حادثه است و در صورتی به اعاده کارها به وضع اوليه مبادرت خواهد شد که کارفرما آن‌را لازم و میسر بداند. در این‌صورت تمدید مدت مناسبی جهت اعاده کارها به وضع اولیه از طرف پیمانکار پیشنهاد خواهد شد که پس از رسیدگی و تأیید دستگاه نظارت و تصویب کارفرما به پیمانکار ابلاغ می‌گردد.

درصورتی‌که اعاده کارها به‌حالت قبل از وقوع حادثه لازم و یا میسر تشخیص داده نشود خسارت دریافتی از بیمه‌گر متعلق به کارفرما خواهد بود.

ماده 44- ممنوعیت قانونی پیمانکار

پیمانکار بنا به مشمول ممنوعیت موضوع اصل یکصد و چهل و یکم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و تبصره ذیل ماده 36 آیین‌نامه معاملات دانشگاه آزاداسلامی باشد.

هرگاه درحین انجام کار تا تحویل موقت پیمانکار به علل زیر مشمول قانون مزبور گردد:

الف) تغییراتی که در صاحبان سهام یا میزان سهام با مدیران با بازرسان شرکت پیمانکار پیش آید.

ب) تغییراتی که در دستگاه‌های دولت و یا کارفرما پیش آید.

در حالت الف پیمان فسخ و طبق ماده 47 رفتار خواهد شد.

در حالت ب پیمانکار مکلف است مراتب را به‌محض وقوع منع قانونی به کارفرما كتباً اعلام دارد و درصورتی‌که مانع قانونی رفع نگردد کارفرما پیمان را خاتمه یافته تلقی کرده و طبق ماده 48 با پیمانکار عمل می‌کند. چنانچه پیمانکار مراتب را به‌موقع به کارفرما اعلام ندارد پیمان فسخ و طبق ماده 47 رفتار خواهد شد.

ماده 45- هدیه

هرگاه ثابت شود که پیمانکار به‌منظور تحصیل پیمان به متصدیان مربوط حق‌العمل یا پاداش یا تحف یا هدایایی اعم از نقدی و جنسی داده است و یا آن‌ها و یا واسطه‌های آن‌ها را در منافع خود سهیم کرده است کارفرما حق خواهد داشت پیمان را فسخ نموده و طبق ماده 47 عمل نماید.

ماده 46- موارد فسخ پیمان

در موارد زیر پیمان از طرف کارفرما قابل فسخ است:

الف) تأخیرهای ذیل از ناحیه پیمانکار رخ داده باشد:

1- تأخیر در تجهیز و آماده کردن کارگاه برای شروع به‌کار بیش از نصف مدت مندرج در بند 1 از مادة 4 پیمان.

2- تأخیر در شروع عملیات اجرایی بیش از یک دهم مدت مندرج در بند 2 از ماده 4 پیمان.

3- تأخیر در اتمام هریک از کارهای پیش‌بینی شده در برنامه تفصیلی اجرایی بیش از نصف مدت تعیین شده در آن برنامه برای آن کار با توجه به ماده 31.

4- تأخیر در اتمام کار بیش از یک چهارم تمام مدت پیمان با توجه به مواد 31 و 39.

ب- رها کردن کار گاه بدون سرپرست یا تعطیل کردن کار بدون اجازه کارفرما و بدون علل قهری موضوع ماده 43 و بیش از 15 روز.

ج- انتقال پیمان به شخص ثالث بدون اجازه کارفرما

د- عدم توانایی مالی یا فنی پیمانکار برای انجام کار طبق برنامه پیشرفت عملیات به تشخیص دستگاه نظارت و یا کارفرما.

ه‍- انحلال شرکت پیمانکار.

و- ورشکستگی پیمانکار.

ز- عدم اجرای هریک از مواد پیمان و یا عدم انجام دستورات دستگاه نظارت به‌منظور رفع نقایص و تجدید یا اصلاح کارهای انجام شده معیوب در مهلتی که برای پیمانکار تعیین می‌کند. در این‌صورت برای یکبار کارفرما به هر ترتیبی که مقتضی بداند راساً معایب و نقایص کار را رفع می‌کند و جمع هزینه‌های مربوطه را به اضافه پانزده درصد از اولین پرداخت به پیمانکار کسر می‌نماید و در صورت تکرار مشمول موارد فسخ پیمان واقع می‌شود.

ح- تأخیر بیش از یک‌ماه در پرداخت دستمزد کارگران برای ماهی که صورت‌وضعیت موقت آن به پیمانکار پرداخت شده است. در این‌صورت برای یکبار کارفرما راساً دستمزد کارگران را پرداخت و به اضافه پانزده درصد از اولین پرداخت به پیمانکار کسر می‌نماید و در صورت تکرار مشمول موارد فسخ پیمان می‌باشد.

ط- پیمانکار مشمول ماده 45 شود.

ی- پیمانکار مشمول ممنوعیت قانونی ماده 44 (به استثنای بند ب آن) گردد که در این مورد فسخ پیمان حتمی است.

ماده 47- اقدامات پس از فسخ پیمان

هرگاه کارفرما پیمان را به یکی از علل مشروحه در ماده 46 فسخ کند مراتب را کتباً به اطلاع پیمانکار می‌رساند و بدون احتیاج به انجام دادن تشریفات قضایی یا اداری مبالغ پنج درصد ضمانت‌نامه انجام تعهدات (موضوع ماده 34) و ده درصد کسور وجه‌الضمان (موضوع ماده 35) و يا مبلغ ضمانت‌نامه مربوط به آن‌را به سود خود وصول و ضبط نماید و بلافاصله کارگاه و تأسیسات و مصالح و تجهیزات و وسایل موجود در آن را در اختیار گرفته و برای حفاظت آن اقدام لازم معمول می‌دارد. سپس بدون فوت وقت به تهیه صورت‌وضعیت قطعی از کارهای انجام شده طبق ماده 40 می‌پردازد.

کارفرما ضمن اعلام فسخ پیمان از پیمانکار دعوت می‌کند که برای صورت‌برداری از کلیه تأسیسات و تجهیزات و مصالح پای کار و تمام آنچه که به پیمانکار تعلق دارد و در کارگاه موجود است ظرف یک هفته نماینده‌ای معرفی کند. هرگاه نماینده پیمانکار در مهلت مقرر بالا حاضر نشود کارفرما می‌تواند برای تأمین دلیل با حضور و امضای رئیس دادگاه بخش محل یا نماینده او صورت‌برداری مزبور را انجام دهد. صورتی‌که به یکی از دو طریق مذکور در فوق تهیه می‌شود برای طرفین قطعی خواهد بود. یک نسخه از این‌صورت از طرف کارفرما برای پیمانکار ارسال می‌گردد.

آنچه از تأسیسات و تجهیزات و سایر دارایی پیمانکار در کارگاه که موردنیاز کارفرما باشد به‌وسیله کارشناس یا کارشناسان منتخب که ظرف مدت دو هفته از تاریخ صورت برداری باید معرفی شوند تقویم می‌گردد. هرگاه پیمانکار به‌منظور توافق در انتخاب کارشناس در دو هفته مقرر حاضر نشود. کارفرما راساً یک یا چند کارشناس برای تقویم دعوت می‌کند. نظر این کارشناسان برای طرفين قطعی است.

از مصالح پای کار آنچه طبق مشخصات بوده و برای اتمام کامل کار موردنیاز باشد کارفرما قبول می‌کند و بهای آن‌را به بستانکار حساب پیمانکار منظور می‌دارد.

از تأسیسات و تجهیزات و سایر دارایی پیمانکار موجود در کارگاه آنچه کارفرما برای اتمام کار احتیاج داشته باشد. به قیمتی که کارشناس تعیین کرده است به تملک قطعی خود در می‌آورد و بهای آن را به بستانکار منظور می‌دارد.

پیمانکار مکلف است مازاد مصالح و تجهیزات و تأسیسات سایر دارایی خود را که در کارگاه باقیمانده است حداکثر ظرف مدت یک ماه از کارگاه خارج نماید والا کارفرما مخیر است به هر نوع که مقتضی وصلاح بداند نسبت به مازاد فوق عمل نماید و هزینه‌های متعلقه را به بدهی حساب پیمانکار منظور دارد.

از تاریخ فسخ پیمان تا تاریخی که صورت‌برداری‌ها و تقویم طبق این ماده انجام می‌شود نصف کلیه هزینه‌های مستقیم مربوط به نگهداری و حفاظت کارگاه به‌عهده کارفرما ونصف دیگر به‌عهده پیمانکار است که به بدهی حساب او منظور می‌گردد.

تبصره – تشخیص کارفرما مبنی بر انطباق تخلف یا تخلفات پیمانکار با یک یا عده‌ای موارد مذکور در ماده 46 کافی برای فسخ پیمان و اجرای تمام مفاد ماده 27 خواهد بود و پیمانکار به هيچ عنوان نمی‌تواند فسخ پیمان را به‌عنوان یک از موارد اختلاف موضوع ماده 53 تلقی کند ولی چنانچه حقی برای خود قائل باشد البته می‌تواند به دادگاه‌های صلاحیت‌دار مراجعه نماید بدون اینکه این مراجعه او بتواند مانع اجرای مفاد ماده 47 گردد.

ماده 48- خاتمه دادن پیمان و تعیین تکلیف آن

هرگاه قبل از اینکه ارزش کارهای انجام یافته توسط پیمانکار به هفتاد و پنج درصد مبلغ پیمان رسیده باشد کارفرما بدون آنکه تقصیری متوجه پیمانکار باشد بنابه مصلحت خود با علل دیگر تصمیم به خاتمه دادن پیمان بگیرد مراتب را کتباً به اطلاع پیمانکار می‌رساند و در همان اطلاعيه تکلیف کارهایی را که ناتمام ماندن آن‌ها موجب بروز خطر و یازیان مسلمی است به‌طور روشن معین می‌کند و ضمناً مهلتی نیز به‌عنوان تاریخ خاتمه دادن پیمان تعیین می‌نماید تا پیمانکار بتواند در آن مهلت کارگاه را آماده برای تحویل بنماید.

کارفرما در تاریخ خاتمه دادن پیمان آن قسمت از کارها که ناتمام است طبق تشریفات مذکور در ماده 41 تحویل قطعی و آن قسمت که کاملاً پایان یافته است طبق تشریفات مذکور در ماده 39 تحویل موقت می‌گیرد. تضمین قسمت اخیر از کارها در مدت مندرج در ماده 5 پیمان به‌عهده پیمانکار است و به این منظور نصف كسور وجه‌الضمان مربوط به آن کارها تا پایان دوره تضمین همچنان نزد کارفرما باقی می‌ماند و سپس طبق ماده 41 عمل خواهد شد.

در مورد کارهای ناتمام چنانچه معایبی در آن‌ها مشاهده گردد پیمانکار مکلف است به هزینه خود در مدت کوتاه و متناسبی که با توافق کارفرما تعیین می‌شود رفع عیب نماید و سپس به نحو فوق تحویل قطعی دهد.

پنج درصد ضمانت‌نامه انجام تعهدات و همچنین نصف كسور وجه‌الضمان مربوط به کارهای پایان یافته و تمام کسور وجه‌الضمان مربوط به کارهای ناتمام نزد کارفرما باقی می‌ماند تا طبق تبصره 1 ماده 40 و همچنین ماده 52 پس از تسویه حساب پیمانکار آزاد گردد.

کارفرما طبق ماده 40 ظرف ده روز از تاریخ اعلام خاتمه دادن پیمان اقدام به تنظیم صورت‌وضعیت قطعی می‌کند. نسبت به مصالح و تدارکات موجود و سفارش شده و لوازم و تأسیسات و استهلاک تجهیزات پیمانکار به شرح زیر اقدام خواهد شد:

الف) کلیه مصالح و تدارکات موجود در کارگاه که طبق مشخصات بوده و برای اتمام کامل کار لازم باشد اندازه‌گیری شده و براساس موازین پیمان اسناد و مدارک پیوست آن تقویم و در صورت‌وضعیت قطعی منظور می‌شود.

ب) بهای مصالح و لوازم و تأسیساتی که پیمانکار به‌منظور اجرای کامل کار سفارش داده است طبق موازین پیمان برآورد می‌شود و مبلغی که بابت آن‌ها از طرف پیمانکار تأدیه شده است در مقابل تسليم اسناد مثبته در صورت‌وضعیت قطعی منظور می‌شود و تأدیه بقیه بهای این مصالح و لوازم تأسیسات و هر نوع تعهد مربوط به آن‌ها به‌عهده کارفرما خواهد بود.

ج) تأسیسات پیمانکار که در کارگاه موجود است طبق نظر کارشناسان مرضى‌الطرفين در وضع و حالت موجود تقویم و بهای آن به بستانکار حساب پیمانکار منظور می‌گردد.

پیمانکار می‌تواند از واگذاری بعض یا تمام تأسیسات فوق خودداری کند و در این‌صورت قیمت آن‌ها به بستانکار حساب پیمانکار منظور نخواهد شد.

د) تعهداتی که پیمانکار در مقابل اشخاص ثالث نموده که در اثر خاتمه دادن به پیمان مستلزم پرداخت هزینه و خساراتی از جانب پیمانکار به آن اشخاص باشد از رسیدگی کارفرما به بستانکار حساب پیمانکار منظور می‌شود.

ماده 49- تعليق كار

الف) تعليق تا سه ماه- کارفرما می‌تواند در مدت پیمان اجرای کار را موقتاً برای حداکثر سه ماه معلق نماید و در این‌صورت باید مراتب را کتبی با تعیین تاریخ شروع تعلیق به پیمانکار اطلاع دهد. در مدت تعلیق پیمانکار مکلف است کلیه کارهای انجام یافته و مصالح و تأسیسات کارگاه را براساس پیمان به‌طور شایسته حفاظت و حراست نماید.

پیمانکار بابت هزینه‌های عمومی و همچنین هزینه حفاظت و حراست کارگاه ماهانه مبلغی که در دفتر مشخصات خصوصی تعیین شده دریافت خواهد کرد.

ب) تعليق مازاد بر سه ماه- درصورتی‌که تعلیق بیش از سه ماه ضروری باشد کارفرما می‌تواند با جلب موافقت کتبی پیمانکار طبق شرایط مندرج در بند الف این ماده مدت تعلیق را افزایش دهد. در صورت عدم موافقت پیمانکار پیمان خاتمه یافته تلقی و در مورد تعیین تکلیف طبق ذیل ماده 48 عمل خواهد شد.

ماده 50- جریمه تأخیر

هرگاه با رعایت مواد 31 و 39 پیمانکار در خاتمه مدت پیمان تأخیر داشته باشد جرائمی به شرح زیر به او تعلق خواهد گرفت:

1- هرگاه جمع مدت تأخیرها از یک دهم مدت پیمان تجاوز نکند برای هر روز تأخیر یک دوهزارم مبلغ باقیمانده کار که در اجرای آن تأخیر شده است.

2- هرگاه جمع مدت تأخیرها از یک دهم مدت پیمان تجاوز نماید تا یک دهم مدت پیمان طبق بند 1 و برای مازاد بر آن تا یک‌چهارم مدت پیمان دو برابر میزان تعيين شده در بند 1.

3- هرگاه جمع مدت تأخیرها از یک چهارم مدت پیمان تجاوز نماید کارفرما با احتساب جرائم مذکور در بند 2 بالا می‌تواند پیمان را فسخ و طبق ماده 47 عمل کند ولی در صورت ادامه پیمان مجموع جرائم تأخير قابل دریافت از پیمانکار هیچ‌گاه نمی‌تواند از جمع جریمه مأخوذه بر پایه بند 2 تجاوز کند و مدت اضافه بر یک‌چهارم مدت پیمان جهت ادامه انجام کارها بدون جریمه محسوب خواهد شد.

تبصره – مبلغ باقیمانده کارها که در اجرای آن تأخیر شده است عبارت است از مبلغ مذکور در ماده 3 پیمان به‌اضافه مبالغ مربوط به کارهای اضافی و جدید مذکور در مواد 29 و 30 شرایط عمومی منهای مبلغ صورت‌وضعیت مربوط به کارهای انجام یافته تا آخرین روز مدت پیمان.

ماده 51- واردشدن صدمه به تأسیسات موجود در کارگاه یا تغییر وضع آن‌ها

هرگاه در اثر عمل پیمانکار به تأسیسات موجود در کارگاه مانند ارتباطات تلفنی و تلگرافی لوله آب‌رسانی، خط برق و غيره صدماتی وارد شود پیمانکار متعهد است هزینه ترمیم یا برقراری مجدد آن‌ها را بپردازد.

هرگاه انجام عملیات موضوع پیمان تغییر وضع تأسیسات فوق را ایجاد کند پیمانکار به کارفرما اطلاع خواهد داد تا مامورین مربوط برای تعویض آن‌ها اقدام نمایند. در این‌صورت هزینه تعویض به‌عهده کارفرما خواهد بود.

ماده 52- صورت‌حساب قطعی و تسویه حساب پیمانکار

صورت‌حساب قطعی پیمان عبارت است از مبلغ صورت‌وضعیت قطعی که طبق ماده 40 تهیه و تنظیم می‌شود و مبالغی که براساس مواد پیمان و شرایط عمومی و سایر اسناد منضم به پیمان به‌مبلغ بالا اضافه و یا از آن کسر می‌شود. (این مبالغ شامل کسور مندرج در ماده 37 و احتمالاً بهای مصالح و تأسیسات و ماشین‌آلات تحویلی پیمانکار به کارفرما جبران خسارات جرائم دعاوی پیمانکار نسبت به کارفرما و برعکس وغیره می‌باشد).

صورت‌حساب قطعی که به‌ترتیب بالا تنظیم می‌گردد ماخذ تسویه حساب نهایی پیمانکار خواهد بود و پس از امضای آن از طرف کارفرما و پیمانکار برای طرفین قطعی بوده و هرگونه اعتراضی نسبت به آن بلااثر خواهد بود.

هرگاه براساس این صورت‌حساب قطعی پیمانکار بستانکار شود طلب او منتهی در مدت یک‌ماه از تاریخ امضای صورت‌حساب قطعی پرداخت می‌گردد و به غیر از نصف کسور وجه‌الضمان که به‌صورت نقد یا ضمانت‌نامه تا تحویل قطعی باید نزد کارفرما باقی بماند سایر ضمانت‌نامه‌های پیمانکار از هر قبیل که باشد بلافاصله آزاد می‌شود.

هرگاه براساس این صورت‌حساب قطعی پیمانکار مبلغی بدهکار شود مکلف است در مدت یک‌ماه از تاریخ امضای صورت‌حساب قطعی طلب کارفرما را بپردازد و اگر در این پرداخت تأخیر نماید و یا استنکاف ورزد کارفرما حق خواهد داشت بدون احتیاج به انجام تشریفات قضایی طلب خود را از محل ضمانت‌نامه‌های پیمانکار و یا دارایی موجود او در کارگاه وصول کند و اگر مبالغ این ضمانت‌نامه‌ها یا دارایی مزبور تکافو ننماید طبق قوانین جاریه کشور از سایر دارایی او وصول کند. هرگاه پیمانکار در مهلت مقرر یک‌ماه طلب کارفرما را پرداخت کند به غیر از نصف كسور وجه‌الضمان که تا تحویل قطعی نزد کارفرما باقی می‌ماند بقیه ضمانت‌نامه‌های او به هر عنوان که باشد بلافاصله از طرف کارفرما آزاد می‌گردد.

تبصره – منتهی تا 15 روز بعد از تاریخ تحویل موقت صورت‌وضعیت موقتی طبق ماده 37 و بدون منظور داشتن هیچ نوع مصالح پای کار تنظیم می‌شود. هرگاه براساس این‌صورت‌وضعیت پیمانکار بدهکار نباشد و یا جمع مبلغ بدهی او از نصف کسور وجه‌الضمان کمتر باشد پنج درصد مربوط به ضمانت‌نامه انجام تعهدات بلافاصله پس از تصویب صورت‌مجلس تحویل موقت طبق ماده 34 آزاد می‌شود. ولی اگر جمع بدهی پیمانکار بیش از نصف كسور وجه‌الضمان باشد و پیمانکار در پرداخت این بدهی اقدامی ننماید ضمانت‌نامه مزبور تاهنگام تسویه حساب تمدید می‌شود و نزد کارفرما باقی می‌ماند.

ماده 53- حل اختلاف

دررصورتی‌که اختلافاتی بین کارفرما و پیمانکار پیش آمد کند اعم از اینکه مربوط به عملیات موضوع پیمان و يا مربوط به تفسیر و تعبیر و تغییر هریک از مواد پیمان و شرایط عمومی و سایر اسناد و مدارک پیوست پیمان باشد چنانچه طرفين نتوانند موضوع اختلاف را از راه توافق رفع نماید موضوع به هیئتی بنام هیئت حل‌اختلاف مرکب از سه عضو که یک نفر نماینده کارفرما و یک نفر نماینده پیمانکار و نفر سوم داور مرضی‌الطرفین می‌باشد ارجاع می‌گردد، رای هیئت مذکور برای طرفین لازم‌الاجرا و لازم اتباع خواهد بود.

در صورت استنکاف یکی از طرفین در اجرای رای داوری مرجع صالح به رسیدگی دادگاه صالحه خواهد بود.

پیمانکار ملزم است که تا حل اختلاف، تعهداتی را که به موجب پیمان به‌عهده دارد اجرا نماید و در غیر این‌صورت کارفرما طبق پیمان و شرایط عمومی آن به تشخیص خود نسبت به پیمانکار عمل خواهد نمود. بدیهی است کارفرما نیز در طول مدت حل اختلاف تعهدات خود را براساس پیمان و اسناد و مدارک پیوست آن به تشخیص خود نسبت به پیمانکار انجام خواهد داد.