کنج- قسمت ششم- مسئولیت کنترل و پایش مقادیر و تعارض آن با مادتین 18 و 22 شرایط عمومی پیمان

سؤال: حل تعارض مسئولیت کنترل و پایش مقادیر در قراردادهای پیمانکاری به چه صورت می‌باشد؟

یکی از چالش‌های متداول در فرآیند اجرایی قراردادهای پیمانکاری سه‌عاملی، تعیین مسئول اعلان‌های مربوط به تغییر مقادیر کار (افزایش/کاهش) می‌باشد. چه‌اینکه تغییر مقادیر (افزایش/کاهش) بیش از ۲۵ درصد مبلغ اوّلیه پیمان، تبعات حقوقی را برای پیمان در پی خواهد داشت.

«بند ه‍» ماده ۱۸ شرایط عمومی پیمان

پیمانکار متعهّد به تهیه گزارش کامل کارهای انجام شده در پایان هر ماه می‌باشد که تعیین چگونگی آن با مهندس مشاور می‌باشد. این گزارش بایستی علاوه بر جزئیات مندرج در شرایط خصوصی، مشتمل بر میزان پیشرفت کار، مشکلات و موانع اجرایی، گزارش ماشین آلات و تجهیزات و … باشد.

«بند ب» ماده ۲۲ شرایط عمومی پیمان

پیش از شروع هر قسمت از کار، تمام نقشه‌ها، دستورالعمل‌ها و مدارک فنّی بایستی توسط پیمانکار مطالعه و کنترل شود و هرگونه اشتباه یا نقصان را بایستی از مهندس مشاور درخواست نماید، چرا که از تعهّدات پیمانکار مبنی اجرای کامل کار نمی‌کاهد.

«بند الف» ماده ۳۷ شرایط عمومی پیمان

پیمانکار در پایان هر ماه، وضعیت کارهای انجام شده را از ابتدا تا آن تاریخ طبق نقشه‌های اجرایی، دستورکارها و صورتمجالس اندازه‌گیری و بر اساس فهرست بهای منضم به پیمان، مبلغ صورت‌وضعیت را محاسبه و تسلیم مهندس ناظر می‌نماید.

«بند ۱۹» کلیّات فهارس پایه

صورتمجالسی که در موارد تعیین شده تهیه می‌‌شوند، بایستی ضمن ذکر دلایل و توجیهات فنی لازم برای انجام کار موضوع صورتجلسه، مشتمل بر مترة کار، محاسبه مقادیر، احجام عملیّات و نقشه‌های اجرائی باشد.

«بند ۶» نشریه ۳۳۲۷

وفق «بند ۶» شرح عمومی خدمات مشاوره در دوره ساخت و تحویل کار برای کارهای غیرصنعتی موضوع بخشنامه شماره ۹۷۷/۵۴-۱۲۹۵/۱۰۲ مورخ ۱۱/۳/۱۳۹۷ (نشریه ۳۳۲۷ سازمان برنامه و بودجه)، اندازه‌گیری کارهای انجام شده، کنترل و تأئید صورت‌وضعیت‌ها و همچنین کنترل تغییر مقادیر کارها و مبالغ اضافی از تکالیف مهندس مشاور پروژه می‌باشد.

خاتمه قهری پیمان

ذیل حقوق عمومی، افزایش مقادیر پیمان بیش از ۲۵ درصد، مشمول واقعه حقوقی خاتمه پیمان می‌باشد و در این صورت، پیمان بصورت قهری خاتمه یافته است. انجام پیمان در صورت کاهش مقادیر بیش از ۲۵ درصد، منوط به توافق پیمانکار می‌باشد ولیکن در صورت عدم توافق، پیمان خاتمه داده می‌شود. پیمانکار بایستی در صورت عبورِ کاهش مقادیر پیمان از ۲۵ درصد، مراتب را به مشاور و کافرما اعلان نماید و در غیر این‌صورت، از منافع خاتمه پیمان نمی‌تواند بهره‌مند شود.

جمع بندی

پیمانکار با تهیه و ارسال صورت‌وضعیت‌های موقت بصورت ماهانه، عملاً اعلان تغییر مقادیر را به مشاور و کارفرما می‌دهد و مشاور بعنوان مسئول پایش قرارداد، مکلّف است تغییر مقادیر پیمان را کنترل و راهبری نماید. در صورت عدم انجام تکالیف از سوی مشاور، مراتب در مراجع انتظامی قابل پیگیری بوده و نافی مسئولیت مدنی مشاور نمی‌باشد.

نویسنده:

علی پناهدار