کنج قسمت دوم- رضایت پیمانکار در تمدید پیمان و مقدمه‌ای بر فهرست منضم به پیمان

آیا کارفرما می‌تواند نسبت به تمدید مدّت پیمان بدون رضایت پیمانکار اقدام نماید؟

مقدمه:

در قراردادهای پیمانکاری متعارف، پیمانکار متعهّد به نتیجة کارآ می‌باشد که در ظرفِ زمان تعریف شده و زمان رکن پیمان نبوده و یکی از شروط آن است.

«مادّه ۳۰» شرایط عمومی پیمان

«بند ج» مادّه ۳۰ شرایط عمومی پیمان «نشریه ۴۳۱۱» بیان می‌دارد در پایان مدّت اولیه پیمان یا هر تمدید مدّت پیمان، اگر کار به اتمام نرسیده باشد، مهندس مشاور با کسب نظر پیمانکار و بررسی علل تأخیر کار، میزان مدّت مجاز و غیرمجاز آن را با توافق پیمانکار تعیین می‌نماید و سپس مشاور، نظر کارفرما را در مورد میزان مجاز یا غیرمجاز تأخیر کار به پیمانکار اعلام می‌کند و معادل مدّت تأخیر مجاز، مدّت پیمان را تمدید می‌نماید.

خواسته یا سبب؟

مواردی مانند گزارش تأخیرات و لایحه تمدید مدّت پیمان نمی‌توانند به تنهایی موضوع خواسته پیمانکار در مراجع ذیصلاح قرار گیرند، بلکه می‌توانند به‌عنوان سببی برای طرح سایر خواسته‌ها قرار گیرند.

توافق یا عدم توافق پیمانکار

طبق مفاد «مادّه ۳۰» شرایط عمومی پیمان، تمدید مدّت پیمان با توافق پیمانکار صورت می‌گیرد و در صورت عدم توافق پیمانکار، کارفرما می‌تواند به میزان مجاز، تمدید نماید.

از سوی دیگر شرایط عمومی پیمان اجازه خروج از پیمان را در صورت عدم توافق در خصوص تمدید مدّت پیمان نمی‌دهد، و پیمانکار نیز در طرف مقابل، می‌تواند به موضوع اعتراض و در قالب حلّ اختلاف با توجه به ظرفیت‌های پیش‌بینی شده در قرارداد (بعنوان نمونه راهکار واگذاری به کارشناس رسمی دادگستری ذیل «بند الف مادّه ۵۳») پیگیری نماید.

آیا تغییر مقادیر ردیفی که در جدول احجام کار منضم به پیمان، مقدار آن صفر منظور شده است، جزو افزایش مقادیر کار بوده یا می‌بایستی در قالب قیمت جدید رسیدگی شود؟

مقدمه:

گاهی پیش می‌آید که در جداول احجام کار منضم به پیمان، مقدار انجامِ کار ردیفی صفر منظور شده است ولیکن در حین اجرای عملیات موضوع پیمان، به دلایل مختلف این مقدار تغییر می‌کند و مقدار غیر صفر دارند که موضوع اختلاف جهت پرداخت تغییرات در قالب افزایش مقادیر کار طبق نرخ پیمان و یا قیمت جدید قرار می‌گیرد.

«مادّه ۲۹» شرایط عمومی پیمان

آن‌چه در «مادّه ۲۹» شرایط عمومی پیمان پیش‌بینی شده است، تغییر در مقادیر درج شده در فهرست بها و مقادیر منضم به پیمان می‌باشد و صراحت دارد که افزایش مقادیر کار بایستی در چارچوب موضوع پیمان (مندرج در «مادّه ۱» موافقتنامه) به پیمانکار ابلاغ شود (ناظر به «بند الف»).

همچنین اگر در چارچوب موضوع پیمان، کارهایی به پیمانکار ابلاغ شود که برای آن‌‌‌ها قیمت و مقدار در فهرست بها و مقادیر منضم به پیمان پیش‌بینی نشده باشد، بایستی با طی تشریفاتی، در قالب قیمت جدید به پیمانکار ابلاغ گردد (ناظر به «بند ج»).

فهرست بهای منضم به پیمان

برای برآورد هزینه اجرای هر کار، بایستی مقادیر اقلام آن بر اساس نقشه‌های اجرایی و مشخصات فنی محاسبه شود که منجر به تهیه فهرست منضم به پیمان می‌گردد. این فهرست، دارای شماره، شرح، بهای واحد، مقدار و مبلغ ردیف‌ها (جنس، وصف و مقدار ناظر به «مادّه ۳۴۲» قانون مدنی) می‌باشد که اعمّ از فهرست بهای ردیف‌های پایه و ردیف‌های غیرپایه مربوطه می‌باشد.

جمع‌بندی

تغییر مقادیر کار، تنها در چارچوب موضوع پیمان امکان‌پذیر می‌باشد و ابلاغ کارهایی خارج از فهرست بهای منضم به پیمان، بایستی در قالب قیمت جدید وفق شرایط پیش‌بینی شده در شرایط عمومی پیمان «نشریه ۴۳۱۱» صورت پذیرد.

همچنین لازم است در راستای مدیریت ادّعا و کاهش اختلافات، اگر حین فرآیند برگزاری مناقصه، پیمانکار متوجه تناقض و یا مغایرت بین جدول برآورد مقادیر انجام کار و نقشه‌های اجرایی منضم به اسناد مناقصه گردید، طبق «مادّه ۱۷» قانون برگزاری مناقصات در قالب رفع ابهام از مناقصه گذار توضیح بخواهد.

نویسنده :
علی پناهدار