التزام به انجام تمامی مراحل ارزیابی فنّی و مالی ذی‌مدخل در مناقصات

پرسش: آیا در مناقصات یک مرحله‌ای نیاز به اعلام روش ارزیابی مالی نیست؟ در مناقصات دومرحله‌ای مانند خرید کالا، آیا روش ارزیابی مالی می‌تواند بدون قیمت ترازشده باشد؟

پاسخ: نخست باید اشاره کرد که با عنایت به تفکیک مناقصات یک‌مرحله‌ای و دومرحله‌ای از حیث انجام ارزیابی فنّی بازرگانی، موضوع روش ارزیابی مالی در مناقصات یک‌مرحله‌ای سالبه به انتفاء موضوع می‌باشد؛ چراکه اساساً نیازی به انجام ارزیابی فنّی بازرگانی در آن وجود ندارد.

لازم به توجّه است که در مناقصات یک‌مرحله‌ای، ارزیابی فنّی بازرگانی موضوعیّت ندارد، امّا بررّسی فنّی بزرگانی ذی‌مدخل است. منظور از بررّسی، رسیدگی صفر و یکی و کنترل قبول مناقصه‌گر بر اسناد دستگاه مناقصه‌گزار و در قالب ارزیابی شکلی قرار دارد.

لازم به ذکر است که ارزیابی مالی در مناقصات یک‌مرحله‌ای، شامل سه گام و در مناقصات دومرحله‌ای مشتمل بر چهار گام می‌باشد. نخست، ارزیابی شکلی بوده که از وظایف کمیسیون مناقصه بوده و چنانچه در این مرحله، پیشنهاد مناقصه‌گر رد شود، وارد در ادامة فرآیند نخواهد شد. در گام دوّم، موضوع دامنة قیمت مطرح می‌گردد که در مناقصات یک مرحله‌ای، در همین نقطه برندة مناقصه اعلام می‌گردد. لیکن در مناقصات دومرحله‌ای، وارد فاز سوّم یعنی دامنة قیمت‌های متناسب می‌شویم.

در اینجا پاسخ به بخش دوّم پرسش روشن می‌گردد و آن اینکه اساساً فلسفة برگزاری مناقصة دومرحله‌ای، آنجایی نمایان می‌شود که بالارفتن کیفیت برای دستگاه مناقصه‌گزار صرفه ایجاد می‌کند و تصمیم او بر ایجاد رقابت فنّی علاوه بر رقابت مالی است. لذا ضروری است که در مناقصة دو مرحله‌ای، طبق فرمول موجود، قیمت بر اساس امتیازات ارزیابی فنّی، تراز شود.

در مرحلة آخر نیز ارزیابی خروجی مرحلة سوّم به‌جهت تعیین برنده با امعان نظر به تعامل برآورد با قیمت اوّلیه، مدّ نظر قرار می‌گیرد.

لازم به توجّه است که در صورت بروز تقصیر در فرآیند برگزاری مناقصه، هر یک از ارکان مناقصه که نقص ایجادشده در حیطة صلاحیّت ایشان باشد، در قبال موضوع پاسخگو خواهد بود. مناقصه‌گر این قابلیّت را دارد که چنانچه قانون و یا مقرّرات ناظر به فرآیند برگزاری مناقصه نقض شود، طبق قانون، به بالاترین مقام دستگاه اخطار کند. قابلیّت اصلاح فرآیند هم وجود دارد و بالاترین مقام دستگاه با تشخیص اینکه موضوع محلّ اعتراض، در حیطة صلاحیّت کدام بخش از ارکان مناقصه قرار دارد، امر را به واحد مرتبط ارجاع دهد و اصلاح فرآیند را از ایشان بخواهد.