تبیین ماهیّت فهرستبهای پایه و فهرستبهای منضَم به پیمان
فهرستبهای پایه، همهساله از سوی سازمان مدیریّت و برنامهریزی، ابلاغ میگردد و مبنای قیمتگذاری عملیّات اجرایی موضوع پیمانها قرار میگیرد. اما آنچه که در اسناد و مدارک پیمان ضمیمه میشود، و به فهرستبهای منضم به پیمان یا فهرستبهای اختصاصی پیمان موسوم است، چگونه از فهرستبهای پایه استخراج میگردد؟ و معیار مهندسان مشاور در تدوین فهرستبهای منضم به پیمان، چه اسنادی میباشد؟
نحوه ایجاد فهرست اختصاصی پیمان و آثار حقوقی منضمنمودن فهرستبهای پایه بهطور کامل، به اسناد
وجه تمایز فهرستبهای پایه (Schedule of Price) و فهرستبهای منضم به پیمان (Bill of Quantity) ، از لحاظ حقوقی با مراجعه به مفادّ مادّة 342 قانون مدنی قابل توضیح میباشد. ایجاد فهرست اختصاصی پیمان با این شرایط، با رویکرد مدیریّت پروژه نیز سازگار است که پروژه را تلاشی موقّتی و منحصر به فرد میداند. حال پرسش اینجاست که آیا میتوان کلّ فهرستبهای پایه را به پیمان منضم نمود؟ هدف مهندسین مشاور از انجام چنین عملی چیست؟ درصورت ملاحظة این موضوع در اسناد مناقصه، پیمانکار چه راهکاری را پیش روی خود دارد؟
سوالاتی که در این بخش پاسخ داده می شود :
- وجه تمایز فهرستبهای پایه و فهرستبهای منضَم به پیمان چیست؟
- نحوة تدوین فهرستبهای منضم به پیمان، شامل ردیفهای پایه و غیرپایه چگونه است؟
- از دیدگاه حقوقی، محتوای فهرستبهای پایه و منضم به پیمان، چه ارکانی از عوضین معامله را در بر میگیرند؟
- آیا میتوان تمامی جداول فهرستبهای پایه را منضم به پیمان نمود؟
برای مشاهده ویدئو بهصورت کامل، لطفاً ابتدا اشتراک را جهت مشاهده این قسمت از طریق کلیک بر روی دکمه زیر تهیه فرمایید
برای مشاهده ویدئو بهصورت کامل، لطفاً ابتدا اشتراک را جهت مشاهده این قسمت از طریق کلیک بر روی دکمه زیر تهیه فرمایید
پرسش: در فهرست [بهای] منضم به پیمان، اضافهبهای ضخامت سنگ درج نشده است. در صورت استفاده از سنگ با ضخامت بیشتر، آیا پرداخت اضافهبها از ردیف مربوطه که در فهرستبهای [پایه] موجود میباشد، مشمول قیمت جدید میباشد یا خیر؟
پاسخ: بهعنوان مقدّمهای بر پاسخ، نخست به شرح ماهیّت و وجه تمایز فهرستبهای پایه و فهرستبهای منضم به پیمان میپردازیم.
در کالبدشکافی مورد معامله، ارکان اساسی آن به سه رکن جنس، وصف و مقدار قابل تقسیمبندی است (موضوع مادّة 342 قانون مدنی). در تمیز میان فهرستها، نخست، به فهرستبهای (Schedule of Price)پایه اشاره میگردد که شامل جنس، وصف و قیمت واحد میباشد، ولیکن شامل مقدار، بهعنوان جزئی از مورد معامله نیست. اما چنانچه عنصر مقدار به این فهرست تخصیص یابد، ماهیّت تازهای تحت عنوان فهرست بهای منضم به پیمان (Bill of Quantity) ایجاد میشود. با این عمل (تخصیص مقدار)، خروج از ماهیّت فهرستبهای پایه صورت گرفته و فهرست اختصاصی پیمانِ مدّنظر، شکل میگیرد که منبعث از نقشههای منحصربهفرد قرارداد مربوطه است. نتیجتاً فهرست منضم، شامل فهرست بها و فهرست مقادیر میباشد.
از لحاظ حقوقی، جائیکه وصف تغییر کند، و وصف جدید در فهرستبهای منضم به پیمان وجود نداشته باشد، ولو اینکه در فهرست پایه دیده شده باشد، اصل بر این است که با آن، به مثابة قیمت جدید در قرارداد برخورد خواهد شد و چنانچه جنس و وصف ثابت بوده و مقدار تغییر کرده باشد، موضوع قیمت جدید مطرح نبوده و تغییرات، مطابق فهرستبها محاسبه و توسّط کارفرما پرداخت میگردد.
در پرسش حاضر، تغییر در ضخامت سنگ، مصداقی از تغییر در وصف کالا میباشد، لیکن لازم به توجّه است که استثناء بر اصل پیشگفته، هنگامی است که الزامات عمومی پیوست فهرست، درخصوص موضوع مورد بحث، راهکاری ارائه داده باشد که در این حالت، از اصل خارج شده و به استثناء مراجعه میگردد و بر مبنای رویّة مندرج در الزامات موصوف، عمل خواهد شد.
در مورد موضوع بحث، نظر به اینکه در مفادّ فصل 22 فهرستبهای پایة رشتة ابنیه، تحت عنوان کارهای سنگی با سنگ پلاک، در بند پنجم از الزامات عمومی فهرست، رویّهای بهمنظور برآورد هزینه]ای ناشی از افزایش ضخامت سنگ تا 40 میلیمتر پیشبینی شده است، درصورتیکه ضخامت جدید، تا سقف 40 میلیمتر باشد، مفادّ مندرج در موادّ 5-1 و 5-2، محلّ رجوع خواهد بود و در غیر اینصورت، درتفسیر حقوقی موضوع، به اصل مراجعه میگردد.