تحلیلی بر مکاتبات تشکل‌های تخصصی احداث و بازرگانی در ایام کرونا

تحلیلی بر ۲۵ مکاتبه تشکل‌های تخصصی صنعت احداث و بازرگانی (به همراه تصویر نامه‌ها) و بررسی درخواست‌های آنان از مقامات کشوری. با حقوق احداث همراه باشید.

تحلیلی بر مکاتبات تشکل‌های تخصصی احداث و بازرگانی در ایام کرونا

نویسنده: امیر احمدی مطلق

این یادداشت کجا چاپ شده است؟

با اعلان ورود ویروس کرونا در کشور، تشکل‌های تخصصی صنعت احداث برآن شدند تا با توجه به آثار اقتصادی و اجتماعی ناشی از شیوع بیماری کرونا، متناسب با ماهیت تشکل خود، نسبت به پیگیری حقوق قانونی خود، مکاتباتی را با مقامات کشوری انجام دهند. در این یادداشت تخصصی، ۲۵ مکاتبه از تاریخ ۷ اسفند ۱۳۹۸ الی ۳۰ فروردین ۱۳۹۹ مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است.

پس از تحلیل، می‌توانید خلاصه مکاتبات و تصویر آنها را در اختیار داشته باشید. در ادامه با حقوق احداث همراه باشید.

رئوس درخواست‌های واصله به مقامات کشوری، شامل موارد ذیل است:

برخی تشکل‌ها با تقاضای اعلام تعیین تکلیف پیرامون فعالیت یا ادامه فعالیت کارهای اجرایی، بلاتکلیفی اعضای خود را اعلام و برخی نیز با تقاضای اعلام شرایط فورس‌ماژور از سوی مقامات، مشابه درخواست پیش‌گفته را، مطرح نموده‌اند.

به دلیل اختلاف نظرها پیرامون چگونگی مدیریت و برخورد با این واقعه خارج از کنترل اطراف قرارداد و اعمال برخی رفتارها، نظیر فسخ و خاتمه پیمان‌ها، تشکل‌ها بر آن شدند تا جهت مواجهه یکسان با تمامی اعضای خود، از سازمان برنامه و بودجه درخواست نمایند که یک دستورالعمل خاص در این زمینه، تدوین و ابلاغ نماید. نظیر این نوع دستورالعمل‌ها در سایر موارد مشابه از جمله «نوسانات نرخ ارز» در تاریخچه صنعت احداث، قابل مشاهده است.

یکی از درخواستهای مکرّر، ابلاغ تعلیق سه‌ماهه است. اکثر تشکل‌ها در این نامه‌نگاری‌ها، صرفاً ظاهر «ماده ۴۳» و «ماده ۴۹» شرایط عمومی پیمان رایج را مدنظر قرار داده‌اند. در حالی‌که، سازمان برنامه و بودجه برای کارهای پیمانکاری، چندین قرارداد همسان را ابلاغ نموده است؛ همچنین در قراردادهای مهندسین مشاور نیز شروط مشابه پیرامون «فورس ماژور» وجود دارد. البته جامعه مهندسین مشاور، به سه قرارداد همسان جهت استناد شرایط فورس‌ماژور اشاره نموده است.

برداشت ناقصی که در این مکاتبات قابل ردیابی است، عدم امعان نظر به ماهیت تعلیق قهری و قابلیت انطباق آن با شرایط موجود در برخی موارد از سوی تمامی تشکل‌های درخواست‌کننده به استثنای «انجمن صنفی کارفرمایی پیمانکاران و شرکت‌های ساختمانی و تاسیساتی و تجهیزاتی استان تهران»، می‌باشد. چه اینکه، مشارٌالیهم ابلاغ تعدیل را تنها در حالت ایقاعی آن متصور هستند، از این‌رو تقاضای ابلاغ تعلیق را از مقامات کشوری درخواست دارند، حال آن‌که انجمن موصوف، بروز «تعلیق قهری» که یک «واقعه حقوقی» بوده و تحقّق آن منصرف از اراده و ابلاغ کارفرما است را، مطرح نموده است.

[irp posts=”1554″ name=”تعلیق قهری پیمان و بررسی توقف کار، بدون ابلاغ کارفرما”]

با توجه اینکه تحولات ناشی از شیوع بیماری کرونا با روزهای پایانی سال و تعطیلات نوروزی همراه شد، در کنار پرداخت حقوق معوقه، عیدی و پاداش و مساعده از سوی اعضای تشکل‌ها به کارمندان و شرکای تجاری خود، مقارن با عدم فعالیت یک ماهه آخر سال به صورت سابق و در نتیجه عدم وصول مطالبات شد که پرداخت هزینه حق بیمه نیز بر آن افزوده شد. لذا در شرایط رخ داده حذف هزینه‌های حق بیمه و تزریق آن در مسیر پرداخت به کارمندان وسایر شرکای تجاری یکی از راه‌حل‌هایی بود که می‌توانست به شرکت‌ها و موسسات مشمول، کمک نماید. عدم انجام فعالیت و محدودیت رفت و آمدها خود به خود دلیلی بر تاخیر انجام تعهدات و سررسیدهای زمانی شد که به تبع آن تمدید انواع تضامین را به دنبال داشته که تشکل‌ها سعی در تقلیل یا تاخیر در پرداخت این هزینه‌ها داشته‌اند.

نظر به اینکه دولت برای برخی از مشاغل آسیب‌دیده معافیت‌هایی را در نظر گرفته است، تشکل‌های تخصصی نیز خواستار شمول اعضای خود از بسته‌های حمایتی اعمال شده هستند.

قاعدۀ مسئولیت تأخیرات غیر مجاز در قراردادهای همسان، اعمال جرایم متعدد برای متعهد است. از آنجایی که توجه به محدودیت‌های ترددی اعمال شده و طرح فاصله‌گذاری هوشمند، منجر به تعطیلی و شرایط شبه تعطیلی! (عبارت مورد استفاده از سوی برخی انجمن‌ها) در کارگاه‌های اجرایی شد، از این‌رو روند پیشرفت اکثر پروژه‌ها با اختلال و تأخیر مواجه شده که در صورت مجاز اعلام نشدن تأخیرات حادث، این طرف‌های غیردولتی قراردادها هستند که مشمول جرایم ناشی از تأخیرات غیرمجاز هستند.

جاری بودن قراردادهای همکاری و حضور ماشین‌آلات و تجهیزات در کارگاه‌های احداث بدون انجام فعالیت اقتصادی به معنای تحمیل هزینه بدون کسب درآمد یا امید کسب درآمد است. لذا پرداخت هزینه‌های تحمیلی جهت جبران بخشی از ضررهای وارده، مطابق شرایط قراردادی، قابل پیگیری است.

[irp posts=”2324″ name=”کمی سازی ادعا | محاسبه و کمی سازی هزینه‌ بالاسری در دوران تاخیرات مجاز”]

تشکل‌ها جهت کمبود نقدینگی اعضای خود، علاوه بر تقاضای عدم پرداخت هزینه‌های دولتی از جمله بیمه و مالیات و سایر بدهی‌ها، با تقاضای اعطای تسهیلات و سایر روش‌های مشابه سعی بر افزایش درآمدها و تزریق نقدینگی به اعضای خود هستند.

با توجه به اینکه اکثر درخواست‌های تشکل‌ها مشابه یکدیگر بوده، لیکن در این بین برخی تشکل‌ها جهت درخواست‌های منحصرفردی نمودند که به نظر می‌رسد شیوع بیماری واگیردار در آن نقش به‌سزایی ندارد، به عنوان مثال «حمایت تقنینی از صنعت احداث و امور بازرگانی» که به نظر می‌رسد همیشه و در هر شرایطی باید صورت پذیرد. درخواست «تخصیص بودجه ویژه جهت پرداخت دیون» در حالی مطرح می‌شود که پروژه‌های احداث می‌بایست پیش از انعقاد قرارداد تامین مالی شده باشد، از این‌رو تشکل‌ها از هر فرصتی جهت پیگیری پرداخت دیون مسلم خود استفاده می‌نمایند.

با توجه به اینکه اکثر درخواست‌های تشکل‌ها مشابه یکدیگر بوده، لیکن در این بین برخی تشکل‌ها جهت درخواست‌های منحصرفردی نمودند که به نظر می‌رسد شیوع بیماری واگیردار در آن نقش به‌سزایی ندارد، به عنوان مثال «حمایت تقنینی از صنعت احداث و امور بازرگانی» که به نظر می‌رسد همیشه و در هر شرایطی باید صورت پذیرد. درخواست «تخصیص بودجه ویژه جهت پرداخت دیون» در حالی مطرح می‌شود که پروژه‌های احداث می‌بایست پیش از انعقاد قرارداد تامین مالی شده باشد، از این‌رو تشکل‌ها از هر فرصتی جهت پیگیری پرداخت دیون مسلم خود استفاده می‌نمایند.

تشکل‌های موجود، آثار ناشی از شیوع بیماری واگیردار را تنها در محل اجرا مورد توجه قرار داده‌اند در حالی‌که این شیوع، قابلیت بررسی در دفتر مرکزی شرکت‌های مهندسین مشاور و پیمانکار و تولید‌کنندگان را دارد. همچنین آثار حقوقی ناشی از شیوع بیماری واگیردار، صرفاً به تعلیق ناشی از فورس‌ماژور محدود نبوده و بسته به شرایط می‌تواند مذاکرۀ مجدد و تجدیدنظر در زمان و نرخ پیمان، ناشی از «هاردشیپ»، و یا انتقال پیمان ناشی از ایجاد وضعیت خاص در تشکیلات واحدهای کسب و کار را در بر داشته باشد که از سوی هیچ کدام از تشکل‌ها، مطرح نشده است.

[irp posts=”19463″ name=”آثار شیوع بیماری‌های واگیردار (کرونا) بر قراردادهای پیمانکاری”]

ردیف	عنوان تشکل	مخاطب	شماره نامه	تاریخ	درخواست
۱	سندیکای برق	رییس سازمان برنامه و بودجه	۹۸-۱۶۲۹	۹۸/۱۲/۰۷	لزوم حفظ بهداشت، سلامتی، ایمنی و امنیت شهروندان در شرایط اضطراری موجود لزوم پیش‌بینی تمهیدات بهداشتی لازم از ناحیه کارفرمایان در پروژه‌ها شمول فورس‌ماژور
۲	کانون سراسران پیمانکاران عمرانی	روسا و دبیران انجمن های سراسر کشور	۳۴۵۰۶	۹۸/۱۲/۰۷	اعلام پروژه های فسخ و خاتمه پیمان جهت پیگیری و اقدامات مقتضی
۳	انجمن صنفی کارفرمایی پیمانکاران استان گلستان	استاندار گلستان	۳۸۸-ن-۹۸	۹۸/۱۲/۱۰	لزوم همکاری و مساعدت دولت به جهت شرایط خاص فعلی
۴	انجمن پیمانکاران عمرانی استان آذربایجان غربی	ریاست سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان	۹۸-۲۸۶۵۶	۹۸/۱۲/۱۷	ابلاغ تعلیق و هزینه‌های مترتبه بابت توقف‌ها و شبه تعطیلی‌ها
۵	انجمن صنفی کارفرمایی پیمانکاران استان کرمان	استاندار کرمان	۹۸-۲۳۲۰۷	۹۸/۱۲/۱۹	ابلاغ تعلیق ۳ ماهه
۶	انجمن صنفی کارفرمایی مدیران شرکت های مهندسی و پیمانکاری تاسیسات و تجهیزات نفت، گاز، پتروشیمی استان فارس	رییس کانون انجمن های صنفی کارفرمایی استان فارس	۹۸-۲۰۵	۹۸/۱۲/۲۲	ابلاغ تعلیق مجاز شمردن تاخیرات حادث پرداخت هزینه‌های ناشی از تعلیق
۷	سندیکای شرکت های ساختمانی ایران	معاون اول رییس جمهور	۹۸-۶۲۳۶۸	۹۸/۱۲/۲۴	تخصیص بودجه ویژه برای پرداخت دیون پیمانکاران اعلام تعدیل خاص برای جبران خسارت ناشی از توقف ها استمهال بدهی های مالی بانکی و بیمه‌ای و بخشودگی جرایم ابلاغ تعلیق دریافت لیست بیمه بدون دریافت وجه
۸	سندیکای شرکت های ساختمانی ایران	رییس سازمان برنامه و بودجه	۹۸-۶۲۳۷۰	۹۸/۱۲/۲۴	ابلاغ تعلیق
۹	مدیر کل حوزه وزارتی (وزارت راه شهرسازی)	معاونت حمل و نقل	۲۳۷-۱۱۰-۰۱	۹۹/۰۱/۰۶	ادامه پروژه های راهسازی از ۱۵ فروردین
۱۰	۸ تشکل	رییس جمهور	۵۴۳۵	۹۹/۰۱/۰۹	درخواست تعلیق
۱۱	سندیکای برق	دکتر اردکانیان، وزیر نیرو	۹۹۰۰۰۷	۹۹/۰۱/۱۰	لزوم عنایت کارفرمایان به محدودیت‌های اجتماعی و اجرایی و صعوبت تامین و اجرا در پروژه‌ها تعیین تکلیف شرایط کنونی قراردادها با صدور دستورالعمل از سوی سازمان برنامه و بودجه جواز تاخیرات ناشی از شیوع ویروس کرونا شمول شرایط فورس ماژور ناشی از شیوع بیماری کرونا
۱۲	هشت تشکل	نوبخت رییس سازمان برنامه و بودجه	۵۴۳۶	۹۹/۰۱/۱۱	درخواست تعلیق
۱۳	شورای هماهنگی تشکل‌های مهندسی، صنفی و حرفه‌ای کشور	معاون اول رییس جمهور	۸۱۱۱-س	۹۹/۰۱/۱۱	ابلاغ تعلیق سه ماهه تجدیدنظر در مسئولیت فوت کارکنان ناشی از کرونا قبول لیست بیمه بدون دریافت هزینه تمدید تمام بیمه نامه‌های پروژه‌ها استمهال تعهدات ارزی و بروات اسنادی پرداخت عمده دیون پیمانکاران، مشاوران و سازندگان اعطای تسهیلات بدون بهره تمدید سه ماهه ضمانت‌های بانکی بدون هزینه تمدید پرداخت هزینه‌های بالاسری در زمان تعلیق شمول معافیت‌‌های موضوع مشاغل آسیب دیده به شرکت‌های خدمات فنی و مهندسی
۱۴	شورای هماهنگی تشکل‌های مهندسی، صنفی و حرفه‌ای کشور	رییس سازمان برنامه و بودجه	۸۱۱۰-س	۹۹/۰۱/۱۱	ابلاغ تعلیق ۳ ماهه
۱۵	شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی ساختمان	معاون وزیر کشور و رئیس سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌ها	۳۳۵۶/ ش م	۹۹/۰۱/۱۲	ابلاغ تعطیلی کلیه کارگاههای ساختمانی
۱۶	امور نظام فنی و اجرایی کشور	شورای هماهنگی تشکلهای مهندسی، صنفی و حرفه‌ای کشور	۵۳۴۳	۹۹/۰۱/۱۵	تمدید گواهینامه صلاحیت پیمانکاران  پایه‌های ۱ و ۲ با درخواست کتبی
۱۷	انجمن صنفی کارفرمایی پیمانکاران و شرکتهای ساختمانی و تاسیساتی و تجهیزاتی استان تهران	رییس نظام فنی و اجرایی کشور	۹۹-۱۰۲	۹۹/۰۱/۱۶	بروز تعلیق قهری ابلاغ بخشنامه جهت ایجاد وحدت رویه در تعلیق موافقت با درخواست‌های خاتمه پیمان پرداخت ۷۰% دیون پیمانکاران دریافت لیست بیمه بدون اخذ وجه استمهال بدهی مالیاتی بدون اخذ جریمه ارائه تسهیلات بانکی کم بهره استمهال بدهی‌های بانکی شمول معافیت‌‌های موضوع مشاغل آسیب دیده به شرکت‌های خدمات فنی و مهندسی
۱۸	جامعه مهندسین مشاور	رییس سازمان برنامه و بودجه	۹۹/۱۶۰-۱۰۰۱	۹۹/۰۱/۱۶	ابلاغ تعلیق پیش‌بینی بودجه ویژه برای پرداخت به مهندسان مشاور ابلاغ بخشنامه نوع اول جهت پرداخت فوری مطالبات مهندسان مشاور دریافت لیست بیمه بدون دریافت وجه استمهال بدهی های بیمه‌ای و مالیاتی و ارزش افزوده شمول معافیت‌‌های موضوع مشاغل آسیب دیده به صنعت احداث صدور بخشنامه حمایت های حقوقی بر مشاوران
۱۹	صورتجسه نمایندگان احداث با رییس سازمان برنامه و بودجه و رییس نظام فنی و اجرایی کشور			۹۹۰۱۱۷	تعیین تکلیف فعالیت یا عدم فعالیت کاری شرکت‌های احداث پیشنهاد تعطیلی فعالیت‌های اجرایی کارگاه‌ها از سوی نمایندگان شمول مزایا و تسهیلات تولیدکنندگان به شرکت‌های مهندسی و پیمانکاری تصمیم قاطع پیرامون شروع شروع به کار یا عدم شروع به کار فعالیت‌های کارگاهی قبول لیست بیمه بدون دریافت وجه استمهال بدهی های مالیاتی و بانکی تمدید ضمانت‌های بانکی دریافت بسته‌های حمایتی مانند سایر اصناف صدور بخشنامه واحد پیرامون ابلاغ تعلیق تشکیل کارگروه ویژه جهت جبران خسارات وارده تشکیل کارگروه ویژه برای بررسی موضوع و امکان تهیه پروتکل اجرای کارها تشکیل کارگروه بررسی آثار اقتصای و تخصیص بسته های حمایتی
۲۰	جامعه مهندسین مشاور	معاون وزیر و مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور	۹۹/۱۹۰/۱۳-۱۰۱۳	۹۹/۰۱/۱۹	پرداخت حق‌الزحمه مهندسان مشاور شاغل در طرح‌های مخاطب متناسب با آخرین کارکرد تایید شده پیش از کرونا در اولویت قرار دادن مطالبات مهندسان مشاور برای حل کوتاه مدت بحران و جلوگیری از فروپاشی آنان از محل اعتبارات سال جدید حمایت‌های حقوقی برای آن دسته مهندسان مشاوری که در این شرایط ویژه اولویت دارند
۲۱	جامعه مهندسین مشاور	نوبخت رییس سازمان برنامه و بودجه	۹۹/۱۶۰-۱۰۳۸	۹۹/۰۱/۲۳	ضرورت توجه و کمک ویژه دولت به موضوع تعدیل نیروی شرکت های مهندس مشاور ایجاد رونق اقتصادی با تعریف پروژه‌های مطالعاتی جدید در دوران رکود اجرایی مهندسی مجدد (و ارزش) پروژه‌های نیمه‌کاره از طریق تهیه شناسنامه پروژه‌های نیمه تمام، انجام فرآیند غربالگری و اولویت بندی پروژه های نیمه تمام، تهیه گزارش ها و تصمیم به واگذاری پروژه‌های نیمه تمام و همکاری در انجام پروژه های نیمه تمام اولویت دار برگزاری جلسات کارفرمایی و کنترل پروژه ها بر بستر فضای مجازی
۲۲	اتاق بازرگانی صنایع و معادن و کشاورزی ایران	وزیر اقتصاد	۱۶۶/۱/۱۰/ص	۹۹/۰۱/۲۳	اخطار تعطیلی کسب و کارهای احداث و بازرگانی تعیین تکلیف بیمه پرسنل کارگاه ها و مشاوران بدون دریافت وجه تمدید انواع بیمه نامه، ضمانت‌نامه‌ها، اعتبارات و بروات اسنادی و تعهدات ارزی و ریالی بدون دریافت وجه اعطا تسهیلات بدون بهره به شرکتها حمایت تقنینی از صنعت احداث و امور بازرگانی ابلاغ یک دوره تعلیق حداقل ۳ ماهه و پرداخت هزینه‌های مترتبه استمهال بدهی‌های بانکی، مالیاتی و ارزش افزوده و حذف جرایم الحاق نام شرکتهای حوزه احداث و بازرگانی به لیست مشاغل آسیب دیده جهت بهره‌مندی ازبسته‌های حمایتی دولتی تعیین تکلیف دقیق تعلیق پروژه ها  در قالب پروتکلهای بهداشتی خاص دریافت کمک هزینه اجرای پروتکلهای بهداشتی
۲۳	معاونت برنامه و مدیریت منابع (وزارت راه و شهرسازی)	مدیر کل حوزه نظارتی	۴۸۰۸-۸۰۰	۹۹/۰۱/۲۶	منطقی ندانستن جبران هزینه‌های ناشی از تعلیق به سبب فورس ماژور به دلیل آثار مالی مترتبه
۲۴	جامعه مهندسین مشاور	اعضای جامعه	۹۹-۱۰۱-۱۰۶۲	۹۹/۰۱/۳۱	عدم ورود به کارهای نیمه تمام همکاران جذب همکاران فنی و مهندسی دیگر مهندسان مشاور عدم ارائه تخفیف‌های نامتعارف
۲۵	سندیکای برق	وزیر بهداشت درمان آموزش پزشکی	۹۹۰۰۰۶۵	۹۹/۰۱/۳۰	مصونیت از مسئولیت‌های صاحبان کسب و کار ناشی از عدم اجرای دستورالعمل‌های مخاطب از سوی شاغلین در کارگاه

[irp posts=”20145″ name=”نقد حقوقی نامۀ رییس محترم نظام فنی و اجرایی کشور پیرامون ادامه قراردادهای جاری در ایام کرونا”]